منو
منو
نورالژی سه قلو (Trigeminal Neuralgia) با درد شدید و تیز شوک‌مانند سر و صورت همراه است. بسته به اینکه کدام یک از سه قسمت این عصب سه قلو مورد تحریک باشند, این درد می تواند در اطراف چشم و پیشانی، بینی، فک و لب‌ها باشد. این درد محمولا سهمگین و یک طرفه است. عصب سه قلو یکی از دوازده عصب جمجمه ای سر است. عصب مسئول ایجاد حس در صورت و برخی از عملکردهای حرکتی در شاخه فک پایین عصب است. عصب در سمت راست و چپ سر قرار دارد و در نهایت به سه شاخه تقسیم می شود: شاخه چشم (V1)، شاخه فک بالا (V2) و شاخه مندیبل (V3). هنگامی که قسمت خاصی از این عصب به نام Root Entry Zone که حدود ۵ تا ۱۵ میلیمتر از نقطه خروج عصب از ساقه مغز قرار دارد، مورد فشار یک رگ قرار گیرد, عصب سه قلو تحریک می شود. این تحریک باعث این درد است. به دلیل موقعیت درد در صورت, معمولا بیماران این درد را با درد سینوزیت یا دندان اشتباه گرفته و به پزشکان گوش و حلق و بینی و یا دندان پزشک مراجعه می کنند و ممکن است سال ها تحت مداوای بی نتیجه قرار بگیرند. خوشبختانه، جراحی خاصی به نام MVD، ۸۵ درصد این بیماران را که با دارو بهبود نمیابند، معالجه می کند.
تشخیص نورالژی سه قلو
تشخیص (Trigeminal Neuralgia) TN ممکن است دشوار باشد، زیرا هیچ آزمایش تشخیصی خاصی برای این بیماری وجود ندارد و علائمش بسیار شبیه به سایر اختلالات درد صورت همچون دندان درد، گوش درد و سینوزیت است. بنابراین، هنگام احساس درد غیرعادی در اطراف چشم‌ها، لب‌ها، بینی، فک، پیشانی و پوست سر، به ویژه اگر اخیراً جراحی دندان یا سایر جراحی‌های صورت انجام نداده‌اید، باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. MRI با وضوح بالا می‌تواند مشخص کند که آیا تومور یا ام اس روی عصب سه قلو تأثیر می‌گذارد یا خیر و همچنین می‌تواند فشردگی ناشی از رگ خونی بر روی عصب را مشخص کند. TN ثانویه به راحتی در MRI شناسایی نمی‌شود.
TN معمولاً با این موارد اشتباه می‌شود:
– تاندونیت تمپورال
– سندرم ارنست (آسیب رباط استایلومندیبولار).
– نورالژی اکسیپیتال
– سردرد یا میگرن خوشه‌ای
– آرتریت سلول غول پیکر
– درد دندان
– نورالژی پس از تبخال
– نورالژی گلوسوفارنکس
– عفونت سینوس
– عفونت گوش
– سندرم مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)
درمان نورالژی سه قلو
گزینه‌های درمان نورالژی سه قلو شامل درمان غیر جراحی با داروهای مختلف و درمان جراحی است. این موضوع که جراحی نورالژی سه قلو به چه شکلی انجام شود، به منطقه درگیر و منشأ نورالژی بستگی دارد. جراحی نورالژی سه قلو به دو دسته تقسیم می‌شود:
– جراحی باز جمجمه که بهترین نتیجه را دارد
– فرآیند‌های ضایعه که نتایج همیشه خوبی ندارند
ارزیابی جراحی برای نورالژی سه قلو، شامل تأیید تشخیص نورالژی سه قلو، بررسی MRI، نظر بیمار و وضعیت پزشکی عمومی بیمار است؛ به این منظور که جراح مطمئن شود سایر روش‌های درمان درد صورت، فایده ای نخواهند داشت و اینکه مطمئن شود جراحی، خطری برای بیمار نداشته باشد.
در زیر بهترین روش‌های جراحی مورد استفاده برای درمان نورالژی سه قلو و سایر وضعیت‌های اعصاب محیطی را بررسی می کنیم.
رفع فشار میکروواسکولار
رفع فشار میکروواسکولار (MVD)، یک روش جراحی است که فشردگی غیر طبیعی اعصاب جمجمه را با قرار دادن اسفنج‌هایی بین عصب و شریان برای کاهش درد تسکین می‌دهد.
این روش موارد زیر را درمان می کند:
– نورالژی سه قلو
– اسپاسم نیم صورت
– نورالژی گلوسوفارنکس
به دلیل موفقیت بالای جراحی MVD، این گزینه بهترین گزینه درمان بیماری‌های بالا است. رفع فشار میکروواسکولار، بهترین درمان با اثر طولانی تر در مقایسه با سایر درمان‌ها است.
پرتودرمانی
درمان پرتو درمانی (رادیوسرجری) کم تهاجمی‌ترین گزینه جراحی است. در این روش از دستگاهی که پرتوهای دقیق و کنترل شده تابش را به داخل جمجمه از جمله مغز و اعصاب می‌رساند، استفاده می‌شود.
رادیوسرجری این دسته بیماری‌ها را درمان می کند. متاسفانه، پرتودرمانی ممکن است پس از چند ماه مداوای کوتاه مدت، این درد را تبدیل به یک درد همیشگی مضمن کند. پرتودرمانی را ما در مورد بیمارانی که به دلیل دیگر مسائل پزشکی، ریسک بالای جراحی دارند به کار گرفته می شود
سوالات رایج در ارتباط با بیماری نورالژی سه قلو
آیا می‌توانید با نورالژی عصب سه قلو یک زندگی عادی داشته باشید؟
با درمان درست این بیماری می‌شود به افرادی که در آنها این بیماری تشخیص داده شده است، کمک شود تا زندگی عادی داشته باشند.
نورالژی عصب سه قلو چقدر شایع است؟
شیوع سالانه نورالژی سه قلو ۴/۱۰۰۰۰۰ است.
چه جمعیتی در معرض خطر ابتلا به نورالژی عصب سه قلو هستند؟
میانگین سنی ۶۳ سال است؛ که بیشتر موارد در سنین بالای ۵۰ سال رخ می‌دهد. شیوع این بیماری در زنان دو برابر مردان است.
آیا رفع فشار میکروواسکولار راه حلی دائمی برای درمان نورالژی سه قلو است؟
بلی: ۸۵ درصد بیماران با رفع فشار میکروواسکولار که بهترین گزینه درمان جراحی موجود است، معالجه می شوند
علائم نورالژی سه قلو بسته به نوع TN فرد و شدت آن متفاوت خواهد بود. دو نوع TN وجود دارد:
TN1
TN Type1 با درد شدید و تیز، شوک مانند همراه است. بسته به اینکه کدام یک از سه قسمت این عصب مورد تحریک باشند, این درد می تواند در اطراف چشم و پیشانی، بینی، فک و لب‌ها باشد. این درد محمولا سهمگین و یک طرفه است.
TN2
TN Type2 اغلب به صورت یک درد ثابت، سوزشی و دردناک است و همچنین شدت تیرکشیدگی در این نوع، از شدت تیرکشیدگی در TN1 کم‌تر است.