کیست راتکه کیست راتکه، یک کیست خوش‌خیم در غده هیپوفیز است. اگر بیمار کیست راتکه ، بیش از حد رشد کند و اندازه آن به ۲ تا ۴۰ میلی‌متر برسد، خطرآفرین خواهد شد.  زنان بیشتر از مردان به این کیست مبتلا می‌شوند.  اگر با تشخیص کیست راتکه و در اثر رشد آن، کیاسم بینایی تحت فشار قرار بگیرد، عوارضی مثل اختلالات بینایی و اختلالات هورمونی را به همراه خواهد داشت. برای درمان کیست راتکه ، ابتدا نمونه برداری می‌شود و سپس در صورت نیاز عمل جراحی کیست راتکه انجام می‌شود.

کیست آراکنوئید کیسه‌هایی پر از مایع مغزی نخاعی که بین مغز یا نخاع و غشای آراکنوئید قرار می‌گیرد، کیست آراکنوئید نامیده می‌شود. کیست آراکنوئید، بر روی غشای آراکنوئید قرار می‌گیرد و در بین سخت شامه و غشای آراکنوئید، گسترده می‌شود. کیست آراکنوئید اکثراً مادرزادی است و در هنگام تولد در فرد وجود دارد.  آسیب به سر و ترومای سر، می‌توانند کیست آراکنوئید ثانویه را ایجاد کنند. کیست‌ها تومور مغزی نیستند، بلکه کیسه‌هایی پر از مایع هستند. اکثر کیست‌های آراکنوئید به دلیل پایدار بودن، نیازی به درمان ندارند. تشخیص کیست آراکنوئید تشخیص این نوع از کیست به کمک سی تی اسکن و اِم آر آی انجام می‌شود. درمان کیست آراکنوئید درمان این نوع از کیست، شامل تخلیه مایع از طریق عمل جراحی یا شانت کردن است.  علائم کیست آراکنوئید این کیست در برخی از افراد، هیچ علائمی ندارد و در دیگر افراد علائمی مثل فشار آوردن به مغز را به همراه دارد. با توجه به سایز کیست و محلی که کیست در آن قرار دارد، علائم عبارت‌اند از: ۱- دیوانگی ۲- سرگیجه ۳- سردرد ۴- اختلال در تعادل و پیاده روی ۵- هیدروسفالی ۶- بلوغ زودرس ۷- اختلالات شنوایی و بینایی ۸- عقب ماندگی ذهنی ۹- استفراغ ۱۰- تهوع علائم کیست آراکنوئید در ستون فقرات ۱- عدم کنترل در نگه داشتن ادرار و مدفوع ۲- کرختی دست و پا ۳- ضعف عضلات و ماهیچه‌ها ۴- اسکولیوز ۵- کمردرد علل کیست آراکنوئید همان طور که قبلاً ذکر کردیم، کیست آراکنوئید مادرزادی است و به دلیل رشد نامناسب مغز و ستون فقرات در شکم مادر، ایجاد می‌شود؛ که معمولاً ارثی هستند. از دیگر علل ایجاد کیست آراکنوئید، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: ۱- تروما یا آسیب به سر ۲- مننژیت ۳- تومور مغزی ۴- عوارض ناشی از جراحی مغز و نخاع  

کیست پینه آل کیست پینه آل، غده پینه آل مغز را درگیر می‌کند. کیست پینه آل در کودکان بیشتر دیده می‌شود تا بزرگسالان. کیست پینه آل مابین مایع مغزی نخاعی گسترش پیدا می‌کند و جریان مایع مغزی نخاعی را می‌بندد. غده پینه آل در زیر دو نیمکره و در داخلی ترین بخش مغز قرار دارد. یکی از مهم ترین وظایف غده پینه آل، تنظیم خواب است. وظیفه دیگر غده پینه آل، کنترل فعالیت‌های جنسی است. تغییر طول عمر، تغییر در اخلاق و رفتار و کاهش عفونت در بدن، از دیگر وظایف غده پینه آل است. کیست پینه آل به ندرت ایجاد می‌شود، اما در صورت بروز، ابتدا خود سلول های پینه آل را درگیر می‌کند و سپس به دیگر قسمت‌های مغز می‌رود.  علائم کیست پینه آل سردرد، فشار در ناحیه سر، اختلال در دید، مشکلات شنوایی، حالت تهوع و استفراغ در صبح‌ها، از علائم بارز این بیماری هستند.  تشخیص کیست پینه آل روش‌های تشخیص کیست پینه آل عبارت‌اند از: ۱- MRI: به کمک MRI، محل دقیق تومور و میزان بزرگی و کوچکی کیست پینه آل مشخص خواهد شد.  ۲- نمونه برداری: در این روش، قسمتی از بافت مشکوک از مغز برداشته می‌شود تا روی آن آزمایش انجام گیرد. ۳- نمونه گیری از مایع مغزی نخاعی: در این روش، پزشک قسمتی از مایع مغزی نخاعی ستون فقرات را برمی‌دارد و روی آن آزمایش انجام می‌دهد و به شناسایی سلول‌های مشکوک می‌پردازد. درمان کیست پینه آل سه روش برای درمان کیست پینه آل وجود دارد که عبارت‌اند از: پرتودرمانی، شیمی درمانی، جراحی. پرتو درمانی در پرتودرمانی، بیمار روی تختی متحرک دراز می‌کشد و پرتوهایی مانند اشعه ایکس و پروتون، به نخاع و مغز او تابیده می‌شود. این روش عوارضی مانند ریزش مو، حساس شدن پوست سر، کاهش تولید سلول‌های خونی و تهوع را به همراه دارد.  شیمی درمانی در این روش از داروهای شیمیایی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این روش هم می‌تواند همزمان با پرتودرمانی انجام شود و یا این که طبق نظر پزشک، قبل از عمل جراحی انجام شود. سلول‌های سرطانی با سرعت زیادی رشد می‌کنند و داروهای شیمی درمانی نیز به نوعی هستند که با همه سلول‌هایی که سرعت زیادی در رشد دارند، مقابله می‌کنند و به همین دلیل، داروهای شیمی درمانی باعث ریزش مو در هر نقطه‌ای از بدن می‌شوند. علاوه بر ریزش مو، این داروها ممکن است به قلب، کلیه، کبد و دیگر قسمت های بدن، آسیب‌های جبران ناپذیری وارد کنند. جراحی .اگر بیمار به روش‌های درمانی که در بالا ذکر شد، مقاوم باشد، عمل جراحی انجام می‌شود. همان‌طور که قبلاً ذکر شد، کیست پینه آل معمولاً در کودکان و خردسالان ایجاد می‌شود؛ کودکان و خردسالان نیز پس از عمل جراحی، به زودی بهبودی کامل را بدست می‌آورند.  جراحی کیست پینه آل در دو مرحله انجام می‌شود. جراح تومور پینه آل در ابتدا، مایع مغزی نخاعی جمع شده در مغز را آزاد می‌کند و سپس کیست پینه آل را برمی‌دارد.

سیرنگومیلیا یا سیرینکس ایجاد کیست در نخاع، یک اختلال نادری است؛ که تحت عنوان بیماری سیرنگومیلیا شناخته می‌شود. در اثر وارد شدن مایع مغزی نخاعی به داخل کیست، این کیست بزرگ می‌شود، بخشی از نخاع را به بیرون فشار می‌دهد و نخاع را دچار آسیب می‌کند. این بیماری در بعضی از بیماران هیچ علائمی ندارد، اما در برخی دیگر علائم به شدت خود را نشان می‌دهند. اگر فردی مبتلا به سیرنگومیلیا باشد، باید از بلند کردن اجسام سنگین و زور زدن، جلوگیری کند. علائم سیرنگومیلیا از علائم این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: ۱- اختلال در احساس سرما و درد ۲- اسکولیوز (انحنای غیرعادی در ستون فقرات) ۳- اختلالات حرکتی ۴- درد مزمن ۵- احساس ضعف در دست‌ها و پاها ۶- خشکی کمر، گردن، بازو، پا و شانه‌ها ۷- سردرد ۸- بی‌حسی ۹- اختلال در تعادل ۱۰- از دست دادن کنترل روده و مثانه علل سیرنگومیلیا علت اصلی ایجاد بیماری سیرنگومیلیا هنوز مشخص نیست؛ اما زمانی که مایع مغزی نخاعی داخل نخاع جمع شود، کیست پر از مایع را تشکیل می‌دهد.  یک سری بیماری هستند که باعث ایجاد سیرنگومیلیا می‌شوند؛ که عبارت‌اند از: ۱- ناهنجاری کیاری: بدشکلی کیاری زمانی اتفاق می‌افتد که بافت مغز بیرون بزند و وارد کانال نخاعی شود. ۲- تومور نخاعی ۳- آسیب نخاعی ۴- مننژیت تشخیص سیرنگومیلیا MRI و توموگرافی رایانه‌ای، از بهترین روش‌های تشخیص بیماری سیرنگومیلیا است. درمان سیرنگومیلیا اگر بیماری سیرنگومیلیا شدید باشد، تنها روش درمان عمل جراحی است. هدف از جراحی سیرنگومیلیا، برداشتن فشار کیست از روی نخاع است؛ تا جریان مایع مغزی نخاعی به حالت طبیعی برگردد. با توجه به این موضوع که کیست چگونه ایجاد شده است، نوع جراحی متفاوت خواهد بود. مراقبت‌های پس از جراحی، در این بیماری بسیار مهم است؛ زیرا احتمال تشکیل مجدد کیست در بیماران بسیار زیاد است.   روش‌های جراحی سیرنگومیلیا انواع روش‌های جراحی سیرنگومیلیا عبارت‌اند از: ۱- تخلیه کیست ۲- برداشتن مانع ۳- اصلاح ناهنجاری ۴- درمان بدشکلی کیاری تخلیه کیست در این روش، شانت (یک نوع دستگاه تخلیه) را وارد کیست می‌کنند. شانت از یک لوله نرم ساخته شده است؛ که جریان مایع مغزی نخاعی داخل کیست را به سمت مناسب هدایت می‌کند. یک سر این لوله را در کیست قرار می‌دهند و سر دیگر را در یک بخش دیگر از بدن مثل شکم یا کمر قرار می‌دهند. برداشتن مانع در این روش مانعی که سد جریان مایع مغزی نخاعی شده باشد، برداشته می‌شود؛ تا مایع مغزی نخاعی در مسیر درست جریان پیدا کند و مایع داخل کیست تخلیه شود.  اصلاح ناهنجاری زمانی که یک ناهنجاری مثل طناب نخاعی، جریان مایع مغزی نخاعی را مختل کرده باشد، توسط این نوع از جراحی اصلاح می‌شود؛ تا جریان مایع مغزی نخاعی به حالت اولیه برگردد و مایع از داخل کیست خارج شود.  درمان بدشکلی کیاری اگر پزشک متوجه شود که بدشکلی کیاری عامل ایجادکننده سیرنگومیلیا است، جراحی درمان بدشکلی کیاری انجام می‌شود؛ تا دهانه قاعده جمجمه بزرگ شود و پوشش مغز (سخت شامه) گسترش پیدا کند. پس از انجام این عمل، فشار بر روی مغز و نخاع کاهش پیدا می‌کند. مراقبت‌های پس از جراحی مراقبت‌های پس از جراحی سیرنگومیلیا شامل انجام معاینات منظم، انجام اِم آر آی دوره‌ای و ورزش درمانی است. سندروم تتردکورد در ایام جنینی و سال‌های اول زندگی، سرعت رشد ستون فقرات بیش از نخاع است. به همین دلیل معمولاً پایان نخاع بالاتر از پایان ستون فقرات است. در بعضی موارد نادر، پایان نخاع پایین‌تر از حد معمول می‌باشد که این به دلیل گرفتگی پایان نخاع به یک ضایعه جنینی به نام Filum Terminal تبدیل می‌شود. این ضایعه باعث فشار به نخاع، ضعف پاها و کنترل ادرار و مدفوع می‌شود و می‌تواند باعث اسکولیوز هم باشد. در بعضی موارد این بیماران غده چربی (لایپومای نخاع) هم دارند. به گرفتگی قدامی نخاع که به فایلوم ترمنیال وصل باشد تتردکورد اطلاق می‌شود. درمان آن شکافتن فایلوم ترمنیال است. 

رزکسیون آندوسکوپی رزکسیون آندوسکوپی که به آن روش اندوسکوپیک اندونازال می‌گویند، یک نوع جراحی قاعده جمجمه است که از سوراخ‌های بینی به عنوان ورودی طبیعی به داخل جمجمه استفاده می‌کند. این نوع از جراحی، یکی از کم خطرترین انواع جراحی است؛ زیرا آندوسکوپ از طریق بینی برای دستیابی به تومورهای نزدیک قاعده جمجمه عبور می‌کند و هم‌چنین دسترسی جراح مغز و اعصاب به بخش‌هایی از مغز و ستون فقرات که دسترسی به آن‌ها با سایر مداخلات عصبی جراحی دشوار است، را آسان می‌کند. رزکسیون آندوسکوپی با هدایت آندوپورت، به حذف تومورهایی مانند مننژیوم ( که در مکان‌هایی وجود دارد که دسترسی سختی دارد)، کمک می‌کند. از این جراحی در بیماری‌های زیر بیشترین استفاده را می‌کنند ۱- مننژیوم شیار بویایی ۲- برجستگی مننژیوم سلار ۳- فرورفتگی زینی شکل مننژیوم سلار  ۴- درمان مشکلات سینوس‌ها میکروجراحی کیهول (Key Hole) میکروجراحی کیهول به عنوان کرانیوتومی (جمجمه برداری) واقع در بالای حدقه ی چشم (سوپرااربیتال) یا کرانیوتومی ابرو نیز شناخته می‌شود. کرانیوتومی عبارت است از برداشتن بخشی از استخوان از جمجمه به منظور نمایان شدن مغز. کرانیوتومی سوپرا اربیتال برای برداشتن تومورهای مغزی استفاده می‌شود؛ که خیلی بزرگ یا نزدیک به اعصاب بینایی یا شریان‌های اساسی هستند و با آندوسکوپی قابل برداشتن نیستند. جراحان مغز و اعصاب یک برش کوچک در ابرو ایجاد می‌کنند تا به تومورهای جلوی مغز یا اطراف غده هیپوفیزی دسترسی پیدا کنند. چه زمانی برای انجام یک میکروجراحی کیهول مناسب‌تر است؟ از این روش برای موارد زیر، بیشترین استفاده را می‌کنند: ۱- مننژیوم شیار بویایی ۲- مننژیوم بال اسفنوئید (مربوط به استخوان پروانه ای) ۳- تومورهای پایه جمجمه ۴- برخی از تومورهای  هیپوفیز ۵- کیست‌هایی مانند کیست راتکه 

تومور های مغزی انواع تومور مغزی تومور مغزی اولیه: منشأ تومورهای مغزی اولیه، در خود مغز است.  تومور مغزی  ثانویه: تومورهای مغزی ثانویه، بیشتر به تومور مغزی متاستازی مشهور هستند. این‌ها سلول‌های سرطانی هستند که منشأ آنها در عضو دیگری از بدن بوده، اما رشد کرده و به مغز منتقل شده است. اکثر تومورهای ثانویه، برگرفته از سلول‌های سرطانی پخش شده از ریه و سینه هستند. به طور تقریبی، یکی از هر پنج تومور مغزی، از نوع متاستازی است. خطرات و میزان پیش بینی این دسته از تومورها، بستگی به نوع سرطان فرد و میزان پیشرفت آن، در هنگام تشخیص تومور مغزی دارد. علائم تومور مغزی علائم تومورهای مغزی، به محل و اندازه تومور بستگی دارد. برخی از تومورها با حمله به بافت مغز، باعث آسیب مستقیم می‌شوند و برخی از تومورها به اطراف مغز فشار وارد می‌کنند. هنگامی که تومور رشد می‌کند، علائم بیشتر قابل توجه خواهند بود. علائم تومور مغزی عبارت اند از: اختلال در گفتار، اختلال در بینایی، سردرد (شایع ترین علامت) و سرگیجه. تشخیص تومور مغزی از آنجایی که بسیاری از علائم مرتبط با تومور مغزی ممکن است در صورت وجود سایر بیماری‌های عصبی نیز رخ دهند، تشخیص صحیح مهم است. تشخیص تومور مغزی شامل تشخیص نوع تومور، محل، درجه و خوش خیم یا بدخیم بودن آن است؛ زیرا در نهایت به تعیین اهداف و برنامه درمان تومور مغزی کمک می‌کند. روش‌های تشخیصی عبارت‌اند از: معاینات بدنی معاینات عصبی برای بررسی حافظه، هماهنگی و موارد دیگر سی تی اسکن ام آر آی سر آنژیوگرافی بیوپسی سوالات رایج در ارتباط با تومورهای مغزی آیا تومورهای مغزی می‌توانند در بدن تکثیر شوند؟ تومورهای مغزی به ندرت در سایر نقاط بدن تکثیر می‌شوند؛ اما در بعضی از موارد می‌توانند متاستاز کرده و به ستون فقرات منتقل شوند. تومورهای مغزی چند وقت یک بار باعث ایجاد سردرد می شوند؟ در برخی افراد این تومورها هیچ دردی به همراه ندارند؛ در حالیکه برخی دیگر هر روز علائم تومور مغزی ازجمله سردرد و میگرن را تجربه می‌کنند. ممکن است استروئیدها بعد از درمان، تسکین پیدا کنند؛ اما حتی اگر سردرد شما بر طرف شود، ممکن است بعداً دوباره برگردند و در بررسی مجدد در آن تومور و یا تورم ناشی از رشد سلول‌های سرطانی دیده شود. کیست مغزی چیست؟ کیست مغزی، کیسه حاوی مایع در مغز است که می‌تواند خوش خیم و یا سرطانی باشد و افراد را در تمامی سنین از نوزاد گرفته تا افراد بزرگتر، هدف قرار دهد. تومور خوش خیم به این معنی است که تومور به سایر بخش‌های بدن پخش نمی شود، در حالیکه تومورهای بدخیم خیلی سریع رشد می‌کنند و امکان خطرناک شدن و پخش شدن به بافت نزدیک و یا سراسر سیستم را دارند. حتی اگر یک کیست مغزی غیر سرطانی باشد، باز هم ممکن است به خاطر وارد کردن فشار مضاعف به مغز، مشکلاتی را در پی داشته باشد.

اسپاسم همی فاسیال اسپاسم همی فاسیال، نوعی از اسپاسم است؛ که عصب یک طرف صورت را درگیر می‌کند. اسپاسم متناوب به دلیل فشرده شدن اعصاب صورت رخ می دهد و ممکن است فقط به نیمه بالایی یا پایینی صورت محدود شود. بیماری اسپاسم همی فاسیال، معمولاً به صورت انقباضات عضله حلقوی چشمی شروع می‌شود و سپس تا زمانی که اختلال بینایی رخ می‌دهد، شدت آن افزایش می‌یابد. این اختلال می‌تواند با نورالژی سه قلو همراه باشد. این بیماری بیشتر در زنان، در سمت چپ صورت دیده می‌شود و معمولاً در اواسط تا اواخر بزرگسالی ظاهر می‌شود. معمولاً اولین علامت اسپاسم متناوب، پرش متناوب چشم است. با اسپاسم متناوب، پرش می‌تواند دهان را به یک طرف بکشد. با گذشت زمان، انقباضات به طور مداوم رخ می‌دهند. اسپاسم ممکن است در زمان داشتن استرس یا خستگی بدتر شود. پزشک پس از انجام آزمایشات لازم و تشخیص بیماری اسپاسم همی فاسیال ، دستورات لازم برای  درمان بیماری اسپاسم همی فاسیال را ارائه می‌دهد. علل اسپاسم همی فاسیال شایع‌ترین علت اسپاسم متناوب، فشرده سازی عروقی عصب صورت در ناحیه خروجی ریشه معمولاً توسط شریان مخچه تحتانی قدامی (AICA) است. علت‌های دیگر شامل فشرده شدن تومور یا کیست عصب صورت و داشتن بیماری فلج بل است.  علائم اسپاسم همی فاسیال ۱- اسپاسم عضلانی در نیمه پایینی صورت ۲- تکان خوردن چشم ۳- اسپاسم یک طرفه پیشرونده صورت ۴- گوش درد ۵- تغییر شنوایی ۶- کشیده شدن دهان به پهلو

زخم‌های گلوله جمجمه زخم‌های گلوله جمجمه، ۱۰ درصد از آسیب‌های مغزی را به خصوص در کشورهایی که استفاده از اسلحه در آنها آزاد است، شامل می‌شود.  تشخیص زخم‌های گلوله جمجمه در صورتی که بیمار در هنگام ورود به بیمارستان، فشار خون و سطح اکسیژن مناسبی داشته باشد، یک اسکن کامپیوتری فوری (CT) از مغز انجام می‌شود. درمان زخم‌های گلوله جمجمه در صورت برقرار بودن دو شرط زیر،  جراحی زخم‌های گلوله جمجمه انجام می‌شود. ۱- سطح هوشیاری که توسط مقیاس کما گلاسکو (CGS) تعیین می‌شود، مناسب باشد. ۲- اگر خونریزی توسط سی ‌تی ‌اسکن مشخص شود. مسیری که گلوله در جمجمه طی می‌کند، بسیار اهمیت دارد. گلوله‌هایی که ساقه مغز، لوب‌های متعدد مغز و قسمت‌هایی از مغز را که دارای مایع نخاعی است؛ تحت هدف قرار می‌دهند، بسیار کشنده هستند.

سکته سکته علت اصلی معلولیت و ناتوانی حرکتی و پنجمین علت مرگ و میر در آمریکا است. انواع سکته دو نوع سکته وجود دارد: ۱- سکته ایسکمیک: این نوع سکته در پی کاهش جریان خون در مغز اتفاق می‌افتد. سکته ایسکمیک نوعی انسداد خون است؛ و موقعی اتفاق می‌افتد که سرخرگ تأمین کننده خون مسدود شود و جریان اکسیژن و مواد غذایی ضروری به مغز قطع شود. در این صورت اگر فرد به سرعت تحت درمان قرار نگیرد، صدمه‌ای جدی به مغز وارد می‌شود. روش‌های درمان سکته ایسکمیک شامل درمان درون شریانی و ترومبکتومی مکانیکی می‌‎شود. ۲- سکته حاصل از خونریزی: این نوع سکته موقعی اتفاق می‌افتد که یک سرخرگ در مغز پاره شود. پارگی سرخرگ، فشار بیش از حدی را بر سلول‌های مغزی وارد می‌کند؛ که باعث آسیب جدی به سلول‌های مغزی می‌شود.  با درمان صحیح و به موقع، بیمار می‌تواند دوباره به زندگی عادی برگردد. سکته‌های حاصل از خونریزی دو نوع هستند: سکته حاصل از خونریزی (هموراژیک) و سکته زیر عنکبوتیه. عوامل خطرساز در بروز سکته  فشار خون بالا، دیابت، فیبربلاسیون دهلیزی، کلسترول بالا، اضافه وزن، مصرف دخانیات، مصرف بیش از حد الکل، مصرف برخی از داروها و استرس، عوامل خطرآفرینی در بروز بیماری سکته هستند؛ که در صورت برطرف کردن آن‌ها، خطر و تهدید کاهش پیدا خواهد کرد. سکته ایسکمیک  سکته ایسکمیک شایع‌ترین نوع سکته است؛ وقتی که جریان خون در یک سمت مغز متوقف شود، به دلیل کمبود اکسیژن در آن ناحیه مغز، سلول‌ها از بین می‌روند و در نتیجه، مغز آسیب می‌بیند. رگ‌ها به هر علتی می‌توانند مسدود شوند. تجمع و انباشته شدن پلاک‌های خونی و یا لخته شدن خون (ترومبوز)، در تمام طول مسیر خون به وسیله سوراخ‌های ریز که ناشی از کلسترول بالا هستند، اتفاق می‌افتد؛ که نهایتاً موجب انسداد رگ‌ها می‌شوند. اقدام به درمان فوری و برطرف کردن سکته با کمترین آسیب ممکن به مغز، بسیار ضروری است. سکته ایسکمیک را می‌توان به major (عمده) وminor (جزئی) تقسیم کرد. تقسیم‌بندی سکته ایسکمیک ۱- Large vessel stroke ۲- Small vessel stroke ۳- Cardioembolic stroke علل سکته ایسکمیک این سکته وقتی رخ می‌دهد که یک رگ هادی خون در مغز توسط  یک پلاک خونی گرفته شود. سکته ایسکمیک معمولاً در یک طرف بدن و بیشتردر داخل و یا نزدیک محل سرخرگ‌ها در گردن موسوم به شریان‌ کاروتیدی یا ورتبرال اتفاق می‌افتد. شریان‌های کاروتیدی و ورتبرال، وظیفه انتقال اکسیژن و مواد غذایی تازه به مغز را بر عهده دارند. این سکته ناشی از تجمع حاصل از کنده شدن یک پلاک خونی از رگ و رسیدنش به مغز است. همچنین پلاک‌های خونی می‌توانند در رگ‌هایی ایجاد شوند که حامل خون به مغز هستند و تنگ شدن این رگ‌ها، عاملی کافی برای ایجاد سکته ایسمکیک است. علائم سکته‌ مغزی ایسکمیک  علائم سکته مغزی ایسکمیک به محل مورد حمله در مغز بستگی دارند. به محض بروز علائم، ضروری است تا بیمار هرچه سریع‌تر تحت معالجه قرار گیرد. سه موردی که در پایین ذکر شده، از بارزترین علامت‌های سکته مغزی ایسکمیک است: ۱- ضعف یک طرف بدن مثل بازو، صورت ۲- از دست دادن تعادل ۳- حرف زدن به طور نامفهوم یا عجیب باید توجه کرد که ممکن است تمام این علائم همزمان در یک فرد نمایان نشود. تعیین علت سکته مغزی ایسکمیک برای تعیین علت اصلی سکته مغزی ایسکمیک، از روش‌های زیر استفاده می‌شود: ۱- الکتروکاردیوگرام (EKG)  ۲- آنژیوگرافی ۳- اکوکاردیوگرافی  ۴- آزمایشات خون ۵ - MRI روش های تشخیص سکته مغزی ایسکمیک معمولاً پزشک برای تشخیص این نوع سکته، اقدام به معاینه جسمی کرده و راجع به سابقه خانوادگی فرد سوال می‌پرسد. باتوجه به علائم بیمار، پزشک می‌تواند دریابد که انسداد و گرفتگی رگ دقیقاً در کدام ناحیه رخ داده است. همچنین سی تی اسکن از جمجمه نیز می‌تواند در تشخیص سکته مغزی ایسکمیک، از سایر بیماری‌هایی (خونریزی و تومور مغزی) که منجر به از بین رفتن بافت مغزی می‌شوند، کمک کند. بهترین روش تشخیص و تعیین زمان وقوع سکته ایسکمیک ، انجام ام آرآی مغزی است. دیگر روش‌های تشخیص سکته مغزی ایسکمیک شامل نوار قلبی، آنژیوگرافی، اکوکاردیوگرافی و آزمایش خون می‌شود. ریسک فاکتورهای قابل کنترل سکته مغزی فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا، سکته قلبی، تنگی کاروتید، تنگی ورتبرال, سوراخ دهلیزی قلبی ( Patent Foramen Ovale ) و اریتمی‌ قلبی. درمان سکته ایسکمیک مهم‌ترین فاکتور در درمان سکته، زمان است؛ که هر چه زودتر باید شروع شود. از دو روش زیر برای درمان بیماران مبتلا به سکته استفاده می‌کنند: ۱- Intravenous thrombolysis در این شیوه, درمان بهتر است کمتر از ۳ ساعت از شروع علائم آغاز شود که این عدد در برخی منابع به ۴.۵ ساعت نیز می‌رسد. همچنین بیمار باید سن بالای ۱۸ سال داشته باشد و علائم عصبی قابل توجه از خود بروز داده باشد و کنتراندیکاسیون همچون کمبود پلاکت های خونی نداشته باشد. ۲- Mechanical thrombectomy این نوع سکته مربوط به بسته شدن شریان های خونی بزرگتر است که در این صورت با برداشتن لخته از طریق ورود به شریان انجام می شود. ورود به شریان می تواند یا از طریق کشاله ران و یا از مچ دست انجام شود. در این تکنیک با استفاده از یک سیم مخصوص لخته خون تخلیه می شود. و جریان خون به حالت طبیعی بر میگردد. TIA  TIA یا حمله ایسکمیک گذرا، که بیشتر تحت عنوان سکته خفیف شناخته می‌شود؛ با سایر انواع سکته تفاوت دارد. در این نوع از سکته، جریان خون در مغز تنها به مدت کوتاهی مسدود می‌شود؛ اما این نوع از سکته، مقدمه‌ای است برای حمله و سکته ایسکمیک دائمی. TIA نوعی سکته ایسکمیک است؛ که حاصل مسدود شدن موقتی جریان خون در مغز بوده و اغلب در کمتر از پنج دقیقه به طول می‌انجامد. علائم TIA ۱- شروع ناگهانی ضعف و یا بی‌حسی در یک سمت بدن ۲- بروز ناگهانی اختلالات تکلم ۳- محدودشدن ناگهانی میدان دید  ۴- شروع ناگهانی سرگیجه ۵- اختلال در راه رفتن و یا از دست دادن تعادل  ۶- سردرد شدید ناگهانی

ضربه مغزی ضربه مغزی وقتی رخ می دهد که یک ضربه ناگهانی به سر وارد شود. در کودکان معمولاً ضربه‌های مغزی ناشی از شکستگی سر است؛ هرچند که جراحات ناشی از شکستگی سر فقط مختص کودکان نیست. ضربه‌های مغزی می‌توانند هر زمان که سر دچار شکستگی شود، پیش بیایند.  آسیب‌های مغزی ناشی از ضربه به سر به دو دسته تقسیم می شوند ۱- ضربه بسته مغزی: ضربه ای است که حین آن استخوان جمجمه دچار شکستگی نمی‌شود . ۲- ضربه باز مغزی: در اثر این ضربه، پوست سر زخمی شده و استخوان جمجمه می‌شکند و به این ترتیب جراحت ایجاد شده به خود مغز راه می‌یابد. علل ضربه مغزی  شایع ترین علل ایجاد ضربه مغزی عبارت‌اند از: ۱- افتادن : افتادن از تخت خواب، نردبان و سایر موارد، شایع‌ترین علت بروز ضربه مغزی در بزرگسالان و کودکان است. ۲- تصادف با وسایل نقلیه: تصادف با خودرو، موتورسیکلت و دوچرخه، یکی از رایج‌ترین دلیل‌ها در وقوع ضربه مغزی در افراد هستند. ۳- حمله فیزیکی: جراحت‌های حاصل از شلیک گلوله، خشونت‌های خانگی، کودک آزاری، درگیری و نزاع های فیزیکی، همگی می‌توانند باعث ایجاد آسیب ناشی از ضربه مغزی شوند. ۴- ضربه‌های ناشی از ورزش: در سال‌های اخیر، رابطه بین ضربه مغزی و ورزش،  سرخط داغ رسانه‌ها و مطبوعات شده است. در ورزش‌هایی مانند: فوتبال، فوتبال آمریکایی، بوکس، بیس بال، چوگان، اسکیت برد، هاکی و سایر ورزش‌های اصطکاکی (برخوردی) شدید، بیشترین ضربه‌های مغزی دیده می‌شود. روش های تشخیص ضربه مغزی تشخیص ضربه مغزی با چهار روش زیر امکان پذیر است: ۱- معاینه  نورولوژیکی : در این روش، حافظه، قدرت تفکر، عملکردهای حرکتی مثل حفظ تعادل، عکس العمل‌های فرد و هماهنگی حرکات و همچنین عملکرد‌های حسی، شنوایی و بینایی را مورد بررسی و معاینه قرار می‌دهند. ۲- معاینه تصویری : یک تصویر سی تی اسکن و یا ام آر آی از خونریزی و یا تورم مغز فرد گرفته می‌شود. ۳- آزمایش خون : در این روش، شاخص بنیان ضربه مغزی (بی تی آی) به جست و جوی پروتئین در خون فرد می‌پردازد و بروز ضربه مغزی را مشخص می‌کند. ۴- شاخص کمای گلاسگو (جی سی اس) : این شاخص بر اساس پاسخ‌های حرکتی بیمار،عملکرد تکلم ، باز شدن چشم در برابر محرک‌های متناسب با آن، تعیین شده و در ارزیابی عمق و طول مدت کما و اختلالات هوشیاری از آن استفاده می‌شود. روشه های درمان ضربه مغزی  افرادی که دچار ضربه مغزی نوع خفیف تا متوسط هستند، درمان دارویی برایشان کفایت می‌کند. در این نوع درمان ممکن است پزشک، انجام فعالیت‌های ورزشی و رفتن به مدرسه و دانشگاه و یا سر کار را برای بیمار منع کند. در درمان دارویی، علائم درعرض چند هفته بهبود می‌یابند. افراد مبتلا به ضربه مغزی نوع حاد، اغلب احتیاج به مراقبت‌های بیمارستانی و درمان‌های قوی تر دارند. برای ضربه مغزی نوع حاد، خیلی اوقات بهترین شیوه درمان، عمل جراحی است. به خصوص برای درمان خونریزی درون مغز و یا کم کردن فشار حاصل از تورم آن. سوالات رایج در ارتباط با ضربه مغزی آیا ضربه مغزی به مرور زمان می‌تواند بدتر شود؟  بله. علائم و عوارض ضربه مغزی، به مرور زمان پیشرفته تر و وخیم تر می‌شوند؛ که می‌توانند کیفیت زندگی فرد را کاملاً تحت تأثیر قرار دهند. آیا بروز یک تی بی آی می‌تواند شخصیت فرد را عوض کند؟ ضربه‌های مغزی می‌توانند بر روی احساسات، عواطف و رفتارهای شخص تغییر ایجاد کنند. شدت و مدت زمان به طول انجامیدن این تغییرات، به محل بروز آسیب و شدت آن بستگی دارد. آیا بیماران مبتلا به ضربه مغزی کم می‌خوابند؟ بی خوابی یکی از عوارض شایع در ضربه‌های مغزی است؛ که هرچه آسیب وارده شدید‌تر باشد، نوع بی خوابی نیز قوی‌تر خواهد بود

شکستگی جمجمه وقتی استخوان جمجمه به هر دلیلی مثل برخورد جسم و یا وارد شدن فشار و نیرو بشکند، شکستگی جمجمه اتفاق می‌افتد. شکستگی جمجمه می‌تواند باعث ایجاد آسیب در غشاهای مغز و رگ‌های خونی مغز شود.  علائم شکستگی جمجمه علائم شکستگی جمجمه عبارت‌اند از: ۱- تورم در منطقه آسیب دیده و یا نواحی اطراف آن ۲- کبودی صورت ۳- خونریزی از بینی و گوش ۴- خونریزی زخم ناشی از تروما ۵- کبودی محل اطراف تروما انواع شکستگی جمجمه با توجه به محل و نوع شکستگی، شکستگی جمجمه به ۶ نوع تقسیم می‌شود؛ که شامل شکستگی جمجمه به سمت داخل، شکستگی بسته، شکستگی باز، شکستگی پایه، شکستگی خطی و شکستگی خرد شده می‌شود.  شکستگی جمجمه به سمت داخل در این نوع شکستگی جمجمه، جمجمه به داخل حفره مغز گسترش پیدا می‌کند. این نوع شکستگی، در اثر ضربه شدید به جمجمه ایجاد می‌شود. شکستگی بسته در شکستگی بسته، پوست قسمتی از سر که شکسته شده است، پاره نمی‌شود و استخوان جمجمه در معرض هوا قرار نمی‌گیرد.  شکستگی باز در این نوع از شکستگی برخلاف شکستگی بسته، پوست سر پاره می‌شود، در معرض هوا قرار می‌گیرد و استخوان را متورم می‌کند. شکستگی خردشده در این نوع از شکستگی، ناحیه آسیب دیده به چند قسمت تقسیم می‌شود.  شکستگی خطی این نوع از شکستگی، در راستای یک خط مستقیم در جمجمه اتفاق می‌افتد. شکستگی پایه شکستگی پایه در کف جمجمه ایجاد می‌شود؛ که شامل نواحی بالای گردن، نواحی اطراف چشم، گوش، بینی و بالای گردن می‌شود.  روش های تشخیص شکستگی جمجمه رایج‌ترین روش تشخیص شکستگی جمجمه، معاینه فیزیکی است. از عکس‌برداری، اشعه CT، اشعه X و MRI ، برای تشخیص میزان و شدت شکستگی استفاده می‌شود؛ که از این بین، CT رایج‌ترین روش تشخیص شکستگی جمجمه است. روش های درمان شکستگی جمجمه اکثر شکستگی‌های جمجمه، پس از شش ماه خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کنند، اما اگر شکستگی جمجمه باعث ایجاد آسیب در دیگر قسمت‌های مغز شده باشد، احتمالاً نیاز به جراحی وجود خواهد داشت و گاهی بر حسب نیاز بیمار، چندین جراحی انجام می‌شود. در انتخاب روش درمانی شکستگی جمجمه، جراح مغز و اعصاب عواملی مثل سن، سابقه پزشکی، نوع شکستگی و دیگر علائم را بررسی می‌کند. یکی دیگر از کارهایی که پزشک متخصص شکستگی جمجمه  پیشنهاد می کند، تجویز داروهایی است که در مدیریت درد بیمار تأثیر خواهند داشت. 

خونریزی مغزی به هر نوع خونریزی درون سر یا خونریزی درون جمجمه‌ای، خونریزی مغزی گفته می‌شود. خونریزی می‌تواند درون جمجمه، خارج از بافت مغزی و یا داخل آن رخ دهد. خونریزی مغزی می‌تواند در مننژ و یا بافت داخلی مغز رخ دهد. متخصصین و جراحان مغز و اعصاب، برای تشخیص و درمان خونریزی‌های مغزی ، باید ابتدا محل و علت بروز خونریزی را بیابند. به علت بعضی از عوامل خطرساز، روش‌های درمانی می‌توانند متفاوت باشند. شایع ترین دلایل خونریزی مغزی عبارت‌اند از: ضربه مغزی، فشار خون بالا، آنوریسم (گشادشدگی عروق مغزی)، ناهنجاری‌های عروق خونی، آمیلویید آنژیوپاتی، بیماری‌های خونی، بیماری‌های کبدی و تومورهای مغزی. علل خونریزی مغزی ۱- ضربه به سر: ضربه سر، شایع‌ترین علت خونریزی مغزی میان افراد کمتر از ۵۰ سال است. ۲-  آنوریسم (گشادشدگی عروق مغزی): آنوریسم حاصل ضعیف شدن و انحلال دیواره رگ خونی متورم شده است؛ که می‌تواند دچار پارگی رگ و یا خونریزی در مغز شود؛ که منجر به سکته مغزی می‌گردد. ۳- ناهنجاری‌ها و اختلالات: اختلالات رگ‌های خونی مغزی عامل خونریزی مغزی است. ناهنجاری‌های رگ‌های خونی به معنی ضعیف شدن و انحلال رگ‌های خونی درون و یا اطراف مغز است؛ که می‌تواند در بدو تولد فرد به وجود بیاید و تنها از طریق پیشرفت علائم قابل تشخیص است. ۴- فشار خون بالا: اگر تومورهای مغزی فشار زیادی به مغز وارد کنند، احتمال خونریزی مغزی وجود خواهد داشت. خونریزی درون جمجمه (اما خارج از بافت مغزی) برای درک و تشخیص انواع خونریزی‌های درون جمجمه‌ای که درون جمجمه اما خارج از غشای مغزی اتفاق می‌افتند، می‌بایست لایه‌های محافظ میان مغز و جمجمه و نیز عملکردشان را شناخت. غشا مغزی توسط سه لایه موسوم به پرده‌های مننژی (شامگان)، محافظت می‌شود. این سه لایه شامل سخت شامه، عنکبوتیه و نرم شامه است. سخت شامه از مغز و نخاع در برابر ضربات و تکان‌ها محافظت می‌کند؛ به این ترتیب که به جمجمه می چسبد و یک سیستم تخلیه وریدی کامل را ایجاد می‌کند. سخت شامه، از یک سمت به جمجمه متصل است و از سمت دیگر از طریق عنکبوتیه، به نرم شامه متصل است. عنکبوتیه ظاهر و شمایلی شبیه تار عنکبوت دارد. ساختار شبه تارعنکبوتی آن باعث می‌شود تا این لایه نسبت به سخت شامه تراکم کمتری داشته و نرم‌تر باشد. عنکبوتیه به سخت شامه و نرم شامه متصل است و کمک می‌کند تا جمجمه در فضای مغز به درستی قرار بگیرد. بین عنکبوتیه و نرم شامه فضایی وجود دارد که به آن فضای زیر عنکبوتیه گفته می‌شود؛ که در بردارنده مایع مغزی- نخاعی است. این سد خونی _ مغزی، از ورود سموم به مغز جلوگیری می‌کند.  انواع خونریزی مغزی درون جمجمه‌ای  ۱- خونریزی اپیدورال : این خونریزی بین استخوان جمجمه و خارجی‌ترین لایه مننژی یعنی سخت شامه اتفاق می‌افتد. ۲- خونریزی سابدورال: این خونریزی بین سخت شامه و لایه عنکبوتیه اتفاق می‌افتد. ۳- خونریزی زیر عنکبوتیه: این خونریزی بین غشای عنکبوتیه و نرم شامه اتفاق می‌افتد. خونریزی اپیدورال این خونریزی بین استخوان جمجمه و خارجی‌ترین لایه مننژ (سخت شامه) اتفاق می‌افتد. علل خونریزی اپیدورال معمولاً این خونریزی در پی آسیب تروماتیک و ضربه‌ای به مغز ایجاد می‌شود. شدت صدمه و درمان متناسب با آن، به شدت ضربه وارد شده به سر بستگی دارد. علائم خونریزی اپیدورال می‌توانند چند دقیقه و یا چند ساعت بعد از وقوع ضربه ، ظاهر شوند. علائم خونریزی اپیدورال شامل موارد زیر هستند: گیجی، سرگیجه، خواب آلودگی و یا داشتن سطوح مختلف هوشیاری، سردرد شدید، حالت تهوع، استفراغ، تشنج، گشادی یکی از مردمک‌ها یا هر دو مردمک، نابینایی، احساس ضعف در یکی از قسمت‌های بدن، کوتاه شدن مدت تنفس و مرگ . درمان خونریزی اپیدورال درمان بستگی به شدت خونریزی دارد و جراحان مغز و اعصاب، با توجه به نتایج سی تی اسکن و آزمایش‌های دیگر، می‌توانند بهترین توصیه‌ها را در اختیار بیمار قرار دهند. روش‌های درمان خونریزی اپیدورال می‌توانند شامل این موارد باشند: جراحی مغزی، توانبخشی و موارد دیگر. خونریزی سابدورال این خونریزی بین نرم شامه و لایه عنکبوتی اتفاق می‌افتد. شایع‌ترین علت این خونریزی، ضربه به سر است؛ اما هم‌چنین می‌تواند ناشی از عفونت مغز و یا تومور مغزی باشد. علل خونریزی سابدورال ۱- آسیب به سر (که ممکن است در تصادفات و درگیری‌های فیزیکی رخ دهد) ۲- تحلیل رفتن مغز که بیشتر در میان افراد مسن‌ شایع است. ۳- مصرف داروهای ضد انعقاد خون مثل وارفارین، آسپیرین و سایرداروهای رقیق کننده خون. ۴- نشت مایع مغزی – نخاعی علائم خونریزی سابدورال این خونریزی می‌تواند علائمی فوری از خود بروز دهد (در نوع حاد) و یا می‌تواند به آهستگی وسعت بیشتری پیدا کرده و علائم دیرتر دیده شوند. ممکن است هفته‌ها بعد از ضربه به سر و یا در صورت پارگی رگ خونی (در نوع مزمن آن)، این علائم بروز کنند. علائم خونریزی سابدورالی عبارت‌اند از: اختلال در تعادل و راه رفتن، گیجی، سرگیجه، سردرد، حالت تهوع و استفراغ، غش کردن، تشنج، بی خوابی، اختلال در تکلم، اختلال در بینایی. انواع خونریزی سابدورال فوق حاد فاز فوق حاد خونریزی سابدورالی حدوداً یک ساعت پس از وقوع خونریزی رخ می‌دهد. در تصویر سی تی اسکن، یک توده مایع که نسبتاً مشابه قشر مجاور است، دیده می‌شود.  حاد این فاز در فاصله یک تا سه روز اول خونریزی بروز می‌کند. آنچه که معمولاً در این موارد در سی تی اسکن سر دیده می‌شود، توده متراکم هلالی شکلی است. چهار ناحیه‌ای که احتمال خونریزی سابدورالی حاد در آنها وجود دارد، بر روی تحدب مغز، بین دو نیمکره مغز، بر روی چادرینه‌ی مخچه (تنتوریم) و حفره جمجمه عقبی است. تحت حاد دوره زمانی یک خونریزی سابدورالی تحت حاد، حدود سه روز الی دو تا سه هفته است.  تحت حاد هم به طور مشابهی در سی تی اسکن سر دیده می‌شود. در این نوع خونریزی، تشکیل غشایی در اطراف آن، ۴ روز بعد از خونریزی دیده می‌شود. مزمن خونریزی سابدورالی مزمن، بیشتر از سه هفته طول می‌کشد. این نوع خونریزی مغزی، بیشتر در افراد مسن با میانگین سنی ۶۳ سال رخ می‌دهد. با اینکه زمین خوردن شایع‌ترین علت بروز آن است، اما علل دیگری از جمله سو مصرف الکل، تشنج، مصرف داروهای ضد انعقاد خون و همچنین مصرف داروهای رقیق کننده خون نیز وجود دارند. تشخیص خونریزی ساب دورال بهترین روش برای تشخیص خونریزی ساب دورال، توموگرافی کامپیوتری (CT) است. از دیگر روش‌های تشخیص خونریزی ساب دورال ، می‌توان به سی تی اسکن و آزمایشات خون اشاره کرد. درمان خونریزی ساب دورال میزان مرگ و میر برای بیماران مبتلا به خونریزی ساب دورال حاد، از ۵۰ درصد تا ۹۰ درصد متغیر است. درصد قابل توجهی از این مرگ و میرها ناشی از آسیب مغزی زمینه‌ای و فشار بر مغز است که در روزهای پس از آسیب ایجاد می‌شود. تقریباً در ۲۰ تا ۳۰ درصد از بیماران، عملکرد مغز بهبود می‌یابد. تشنج بعد از عمل در این بیماران، نسبتاً شایع است.  در بیمارانی که درمان سریع دریافت می‌کنند، بزرگسالان جوان، بیماران با نمره GCS بالای۶ یا ۷ و کسانی که کوفتگی‌های مغزی متعدد یا فشار غیرقابل کنترل روی مغز ندارند، نتایج مطلوب بیشتری دیده می‌شود.  خونریزی ساب دورال بزرگتر از ۱سانتی متر، در ضخیم‌ترین نقطه معمولاً نیاز به درمان سریع جراحی دارد. خونریزی ساب دورال کوچکتر ممکن است نیازی به جراحی نداشته باشد. کرانیوتومی بزرگ و جراحی از طریق سوراخ ایجاد شده در جمجمه، اغلب برای برداشتن لخته خون ضخیم و رسیدن به محل‌های خونریزی مورد نیاز است. کوفتگی‌های مغزی زمینه ساز خونریزی  ساب دورال، اغلب در همان جراحی برداشته می‌شود. کرانیوتومی در جراحی کرانیوتومی، پزشک به منظور دسترسی به خونریزی، قسمتی از جمجمه را موقتاً برمی‌دارد. پس از انجام عمل، قسمتی از جمجمه که برداشته شده بود، به کمک پیچ‌های محکمی سرجایش قرار داده می‌شود. در طی انجام این عمل، بیمار در بیهوشی عمومی است. ایجاد سوراخ در این روش جراحی، بر روی جمجمه سوراخ کوچکی ایجاد می‌کنند. لوله‌ای از طریق این سوراخ کوچک وارد جمجمه می‌شود و خونریزی را خارج می‌کند. در بعضی از عمل‌ها، برای اینکه خونریزی مجدداً عود نکند، لوله را تا چند روز بعد از عمل جراحی، در سر نگه می‌دارند تا خون اضافی را به خود جمع کند. خونریزی اینتراسربرال (ICH) این خونریزی داخل مغز می‌باشد. از علل مهم آن، فشار خون بالا در بیماران مسن، و زائده‌های عروقی همچون آنوریسم، AVM، DAVF و Cavernous Malformation در بیماران جوان‌تر می‌باشد. خونریزی داخل تومور هم می‌تواند یکی از علل ICH شود. اگر ICH علائم‌دار یا بزرگ باشد، نیاز به جراحی دارد. خونریزی اینتراونتیکولار (IVH) این خونریزی در داخل بطن‌های داخل مغز است که معمولاً وظیفه تولید آب مغز را دارند. بنابراین IVH متابولیسم آب مغز را مختل کرده و ریسک هیدروسفالی، فشار بالای مغز، کاهش هوشیاری، کما و مرگ را دارد.  معمولاً برای درمان این بیماری از لوله‌ای که فشار مغز و خونریزی را به بیرون منتقل می‌کند استفاده می‌شود. از دلایل IVH می‌توان به فشار خون بالا در بیماران مسن، و زائده‌های عروقی همچون آنوریسم، AVM و Cavernous Malformation در بیماران جوان‌تر اشاره کرد. خونریزی زیر عنکبوتیه این نوع خونریزی بین غشای عنکبوتیه و نرم شامه رخ می‌دهد. خونریزی زیر عنکبوتیه تروماتیک خونریزی زیر عنکبوتیه تروماتیک (tSAH) معمولاً از نظر بالینی بی‌صدا هستند و بعید است که  برای رفع فشار به جراحی نیاز داشته باشند.  خونریزی زیر عنکبوتیه انوریزمیک این نوع خونریزی زیر عنکبوتیه به دلیل پارگی انوریزم می باشد. 50 درصد از بیماران قبل از رسیدن به بیمارستان فوت میکنند. از باقی بیماران تنها یک سوم به زندگی نورمال برمی گردند . این نوع خونریزی , نه تنها نیاز به درمان انوریزم را دارد بلکه تا سه هفته بعد از خونریزی, عروق مغز ریسک اسپاسم دارد. اسپاسم رگ های مغز میتواند باعث سکته مغزی شود. این نوع خونریزی ریسک هیدروسفالی را هم دارد.  پارگی حاصل از رگ مغز، همیشه یک مورد اورژانسی به شمار می رود؛ بنابراین در صورت بروز آن، حتماً به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه شود. علائم خونریزی زیر عنکبوتیه دراغلب موارد، آنوریسم دچار پارگی نشده و بدون علامت اولیه است و طی تصویربرداری‌هایی که به علل دیگری انجام می‌شوند، مشاهده و شناسایی می‌شود. آنوریسم می‌تواند خود را در قالب این مشکلات نشان دهد: سردرد، بی حسی و یا ضعف در یک طرف صورت، مردمک گشاد شده وتغییر در وضعیت بینایی.  درمان خونریزی زیرعنکبوتیه برای درمان خونریزی زیر عنکبوتیه، در ابتدا باید علل زمینه‌ای درمان شوند؛ مثل درمان آنوریسم. خونریزی‌های درون مغزی درون بافت مغز دو نوع خونریزی می‌تواند رخ دهد: خونریزی درون مغزی و خونریزی سینوس وریدی. ۱- خونریزی درون مغزی: این خونریزی در لوب‌های مغز، پل‌های میان مغز و مخچه ایجاد می‌شود.  نام دیگر این نوع خونریزی، سکته هموراژیک (سکته خونریزی دهنده) است. ۲- خونریزی بطنی: این خونریزی در بطن مغز، بروز می‌کند. حفره‌های مغزی جایی هستند که در آن مایع مغزی – نخاعی تولید می‌شود. از آنجا که مغز نمی‌تواند اکسیژن ذخیره کند، بنابراین در این مورد وابسته به رگ‌های خونی است تا از طریق آن‌ها اکسیژن و مواد مغذی مورد نیازش را تأمین کند. وقتی یک خونریزی مغزی اتفاق بیافتد، اکسیژن دیگر نمی‌تواند به بافت مغزی دربردارنده این رگ‌های پاره برسد. انباشتگی و لخته خون ناشی از خونریزی مغزی هم می‌تواند به مغز فشار آورده و مانع رسیدن اکسیژن لازم به آن شوند. در پی بروز یک خونریزی مغزی، جلوی جریان خون درون و اطراف مغز گرفته شده و به این ترتیب اکسیژن کافی به مغز نمی‌‍رسد. اگر این وضعیت بیشتر از سه و یا چهار دقیقه به طول انجامد، سلول‌های مغزی از بین خواهند رفت و عملکردهای تحت کنترل آن‌ها نیز دچار اختلال خواهند شد. درمان خونریزی درون مغزی بهترین روش برای درمان خونریزی درون مغزی، عمل جراحی است. جراحی کرانیوتومی و ایجاد سوراخ، دو نوع جراحی هستند؛ که به منظور درمان خونریزی درون مغزی انجام می‌شوند. البته اگر خونریزی درون مغزی حاد نباشد، با استراحت کردن و مصرف دارو نیز، قابل درمان است.  در افراد مسن، پس از عمل خارج کردن خونریزی درون مغزی، ممکن است بهبودی کامل حاصل نشود و مشکلات ذهنی و جسمی، هم چنان باقی بماند.

مننژیوم مننژیوم در پوشش محافظ مغز به نام مننژ ایجاد می‌شود. مننژیوم توموری است که از لایه عنکبوتیه ( اراکنویید - Arachnoid ) منشأ می‌گیرد . مننژیوم یکی از شایع‌ترین انواع تومورهای خوش خیم مغزی است؛ که تقریباً ۲۰ درصد از کل تومورهای مغزی را تشکیل می‌دهد. مننژیوم بدخیم فقط 10 درصد از مننژیوم ها را تشکیل می دهد. علل مننژیوم در مورد علت مننژیوم بحث‌هایی وجود دارد. برخی از محققان بر این باورند که ممکن است ناشی از ناهنجاری‌های ژنتیکی یا نقص کروموزومی باشد، در حالی که برخی دیگر معتقدند که به تغییرات هورمونی و تروما مرتبط است. شایع‌ترین علائم مننژیوم در سر علائم رایج مننژیوم سر عبارت‌اند از: ۱- تشنج ۲- سردرد ۳- ضعف اندام‌ها ۴- اختلال در تکلم ۵- محدود شدن میدان دید تشخیص مننژیوم بهترین روش‌های تشخیصی مورد استفاده برای شناسایی دقیق مننژیوم عبارت‌اند از: ۱- MRI: اسکن‌های تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) با رنگ ( کانترست ) ، به طور مؤثر اکثر مننژیوم‌ها را تشخیص می‌دهند و در نمایش جزئیات مغز بهترین گزینه هستند. ۲- سی تی اسکن: گاهی اوقات یک سی تی اسکن برای ارزیابی اینکه آیا درگیری استخوان (جمجمه) وجود دارد یا اینکه آیا تومور کلسیفیه (رسوب کلسیم در بخش‌هایی از تومور) شده است، انجام می‌شود. معمولا مننژیوم ها باعث ضخامت استخوان جمجمه در محل تومور میشوند. طبقه‌بندی مننژیوم ۱- خوش‌خیم: مننژیوم خوش‌خیم با رشد بسیار آهسته، 90 درصد از کل مننژیوم‌ها را تشکیل می‌دهند. ۲- غیر معمول: مننژیوم غیر معمول ( Atypical ) رشد سریع تری در مقایسه با مننژیوم درجه یک دارد و ممکن است عود کند. ۳- آناپلاستیک: این نوع تومور از نوع بدخیم است و رشد سریعی دارد. انجام بیوپسی بافت برای تشخیص درجه تومور ضروری است. درجه مننژیوم، مسیر کامل اقداماتی را که باید برای درمان مننژیوم انجام شود تعیین می‌کند. درمان مننژیوم  تصمیم گیری در مورد اینکه آیا مننژیوم را باید درمان کرد یا نه، بر اساس عوامل متعددی است که شامل موارد زیر می‌شود (اما به آنها محدود نمی‌شود): ۱- سن ۲- علائم ۳- سلامت کلی ۴- اندازه تومور ۵- محل تومور ۶- سرعت رشد تومور به طور کلی، دو گزینه اساسی برای درمان مننژیوم وجود دارد؛ که شامل جراحی و پرتو درمانی می‌شود. جراحی مننژیوم از نسبتاً ساده تا بسیار پیچیده متفاوت است و گاهی اوقات به چندین جراح مننژیوم از تخصص‌های مختلف نیاز دارد. انواع مننژیوم مننژیوم شیار بویایی زمانی که تومور مننژیوم در شیار بویایی جمجمه ایجاد شود، علائم زیر را به همراه خواهد داشت: ۱- از دست دادن حس بویایی  ۲- تغییرات شخصیتی ۳- اختلال حافظه ۴- اختلال در حس رضایت ۵- کاهش تمرکز ۶- بی اختیاری ادرار ۷- اختلال بینایی بسیاری از علائم، ممکن است ناشی از سایر مشکلات یا شرایط سلامتی باشد و در صورت بروز این علائم، ضروری است که از پزشک مشورت گرفته شود.  مننژیوم در  (CPA) Cerebello Pontine Angle هنگامی که یک تومور مننژیوم در کنار ساقه مغز و مخچه ایجاد می‌شود، به نام مننژیوم (CPA) Cerebello Pontine Angle است. علائم مننژیوم  CP-Angle  عبارت‌اند از: ۱- از دست دادن شنوایی ۲- ضعف عضلات صورت ۳- سرگیجه ۴- ناهماهنگی و بی ثباتی در حرکات دست و یا پا ۵- هیدروسفالی (افزایش میزان مایع و فشار داخل مغز) ۶- شنیدن صداها و مشکلات بلع مننژیوم حفره عقبی هنگامی که تومور مننژیوم در اطراف مخچه و در حفره جمجمه‌ای عقبی ایجاد شود، مننژیوم از نوع حفره عقبی است. علائم مننژیوم حفره عقبی عبارت‌اند از: ۱- ناهماهنگی و بی‌ثباتی در حرکات فردی ۲- هیدروسفالی (افزایش میزان مایع و فشار داخل مغز) ۳- شنیدن صداها و مشکلات بلع مننژیوم برآمدگی اسفنوئید علائم زیر احتمالاً زمانی که تومور مننژیوم روی برجستگی اسفنوئید ایجاد می‌شود، خود را نشان خواهند داد. علائم مننژیوم اسفنوئید عبارت‌اند از: ۱- برآمدگی چشم ۲- کاهش حس بینایی ۳- فلج حرکت چشم ۴- تشنج ۵- اختلال حافظه ۶- تغییر شخصیت ۷- سردرد مننژیوم پارافالسین هنگامی که یک تومور مننژیوم در لایه مننژ بین نیمکره‌های مغز ایجاد شود، مننژیوم از نوع پارافالسین است. علائم مننژیوم پارافالسین عبارت‌اند از: ۱- تشنج ۲- ضعف اندام تحتانی ۳- سردرد ۴- اختلالات شخصیتی ۵- زوال عقل ۶- افزایش بی‌تفاوتی ۷- بی‌تفاوتی عاطفی ۸- لرزش مننژیوم تحدب مغزی  Convexity هنگامی که یک تومور مننژیوم در سطح مغز دور از خط وسط قرار دارد، به آن مننژیوم تحدب می‌گویند. علائم مننژیوم بر روی تحدب مغزی عبارت‌اند از: ۱- تشنج ۲- سردرد ۳- ضعف اندام‌ها ۴- اختلال در تکلم ۵- محدودشدن میدان دید

گلیوبلاستوما مولتی فرم (GBM) کارموستین مولتی فرم (GBM)، شایع‌ترین تومور بدخیم مغزی اولیه است. گلیوبلاستوما از تومورهای درجه IV است. گلیوبلاستوما مولتی فرم نوعی آستروسایتوم است و در سلول‌هایی به نام آستروسایت‌، ایجاد می‌شود. آستروسایت‌ها به حمایت از سلول‌های عصبی و حمل مواد مغذی به آنها کمک می‌کنند. گلیوبلاستوما به ندرت متاستاز می‌دهد و به ندرت نیز درمان می‌شود. درمان مؤثر و سریع، می‌تواند به بسیاری از افراد کمک کند تا با کنترل رشد تومور، عمر طولانی تری داشته باشند. اگرچه اکثر  گلیوبلاستوم ها  تقریبا به طور انحصاری در مغز رخ می‌دهند،  اما آن‌ها همچنین می‌توانند در ساقه مغز، مخچه و نخاع ظاهر شوند. ۶۱٪ از گلیوم اولیه در چهار لوب مغز رخ می‌دهد:  فرونتال ۲۵٪ تمپورال ۲۰٪ جداری ۱۳٪ پس سری ۳٪ شواهد نشان می‌دهد که GBM ممکن است از چندین نوع سلول با ویژگی‌های مشابه سلول‌های بنیادی عصبی ناشی شوند. علم مدرن مغز دریافته است که تفاوت های ژنتیک بسیاری بین انواع گلیوبلاستوم ها وجود دارد که در طولانی تر شدن عمر بیمار تاثیر دارند . مهمترین آنها MGMT Promotor Methylation , IDH1/2 , P53 , EGFR-Receptor میباشند.  وجود MGMT Promotor Methylation در تومور , عمر متوسط بیمار را دوبرابر میکند زیرا حساسیت تومور را به شیمی درمانی زیاد میکند.گروهی از گلیوبلاستوما از گلیوم های درجه پایینتر به گلیوبلاستوما تبدیل میشوند که معمولا در افراد مسنتر شایع است. گروه دیگری از گلیوبلاستوما , از اول گلیوبلاستوما هستند که معمولا در بیماران جوانتر شایع هستند و رشد سریعتری دارند علائم گلیوبلاستوما ۱- اختلال در تعادل و راه رفتن ۲- نوسانات خلقی ۳- اختلال در تکلم ۴- اختلالات حافظه ۵- تشنج ۶- تغییر حس ۷- اختلال در تمرکز ۸- اختلال در بینایی ۹- ضعف بسیاری از علائم GBM به آرامی ایجاد می‌شوند و به تدریج با گذشت زمان بدتر می‌شوند. این علائم در ۲۵٪ از بیماران ظاهر می‌شود و می‌تواند در مراحل بعدی بروز کند.  تشخیص گلیوبلاستوما تصویر برداری تشخیص اولیه ممکن است شامل توموگرافی کامپیوتری (CT) یا رزونانس مغناطیسی باشد. در MRI رنگی , تقریبا همه GBM ها با کنتراست گادولینیوم افزایش می‌‎یابند و نشان می‌دهند توده ای با شکل نامنظم با حلقه‌ای متراکم از افزایش و مرکز نکروتیک , یک ویژگی بارز GBM است. وجود نکروز برای تشخیص  گلیوبلاستوما  مورد نیاز است. درمان گلیوبلاستوما درمان GBM تازه تشخیص داده شده نیاز به یک رویکرد چند رشته‌ای دارد. استاندارد فعلی درمان شامل حداکثر برداشتن جراحی ایمن , با یا بدون جراحی هوشیار مغز بسته به مکان تومور, و به دنبال آن پرتو درمانی همزمان با شیمی درمانی تموزولوماید (TMZ)، یک عامل شیمی درمانی آلکیله کننده خوراکی می باشد. برای عود تومور , به غیر از جراحی , میتوان از داروی  bevacizumab که از رشد عروق تومور جلوگیری میکنند استفاده کرد. در بعضی موارد, پس از برداشتن تومور, میتوان قرص های حاوی شیمی درمان کارموستین را در محل برداشت تومور برای جلوگیری از عود تومور استفاده کرد. رژیم غذایی کتوژنیک برای بیماران توصیه میشود. میدان های الکتریکی متناوب با شدت کم از طریق چسب های خاص که بر روی پوست و در محل حذف تومور قرار میگیرند میتوانند از شدت عود تومور بکاهند. این نوع درمان Tumor Treating Fields (Novocure ) نامیده میشود.

آستروسیتوما آستروسیتوما نام دیگر تومور گلیوما می باشد. انواع آستروسیتوما آستروسیتوما شامل دو نوع درجه پایین (آهسته رشد) و درجه بالا (سریع رشد) است. آستروسیتومای درجه پایین آستروسیتوم پیلوسیتیک (درجه ۱) آستروسیتومای منتشر (درجه ۲) آستروسیتومای درجه بالا آستروسیتوم آناپلاستیک (درجه ۳) گلیوبلاستوما (درجه ۴) آستروسیتومای درجه پایین درجه اول تومور آستروسیتوما کاملاً خوش‌خیم است و در اطراف هیپوتالاموس، مخچه، و اعصاب چشم قرار دارد. معمولاً در بیماران جوان رخ می‌دهد؛ و گاهی مواقع سیستیک است. درجه دوم این تومور، نسبت به درجه سه و چهار کمتر بدخیم است و تا سال‌ها برای بیمار مشکلی پیش نمی‌آورد. اگر درجه دوم تومور آستروسیتوما درمان نشود، پس از چند سال به درجه‌های بالاتر تغییر می‌کند و تبدیل به آستروسیتومای آناپلاستیک (گرید سه آستروسیتوما) و گلیوبلاستوما (گرید چهار) می‌شود. درمان آستروسیتوما ی درجه پایین از طریق جراحی تومور آستروسیتوما امکان‌پذیر است. آستروسیتومای درجه بالا آستروسیتومای درجه ۳ و درجه ۴ از نوع آستروسیتومای درجه بالا هستند. آستروسیتومای درجه ۳ تحت عنوان آستروسیتومای بدخیم و آناپلاستیک نیز معرفی می‌شود و بیشتر در افراد میانسال دیده می‌شود. آستروسیتومای درجه ۴ که تحت عنوان گلیوبلاستوما مولتی فرم نیز شناخته می‌شود، سریع‌ترین رشد را در بین انواع تومورهای آستروسیتوما دارد و در افراد ۵۰ تا ۸۰ سال، رایج‌تر است. تشخیص آستروسیتوما برای تشخیص آستروسیتوما از آزمایش‌های زیر استفاده می‌شود: ۱- ام آر آی: این آزمایش می‌تواند به یافتن تومورها، نواحی متورم خون و نواحی تحت تٔثیر سکته کمک کند. همچنین می‌تواند اعصاب و عروق خونی اطراف تومور را نشان دهد. ۲- سی تی اسکن: این آزمایش می‌تواند به یافتن نواحی خونریزی، تغییرات استخوان جمجمه و رسوبات کلسیم کمک کند. ۳- طیف سنجی تشدید مغناطیسی (MRS): این آزمایش فرآیندهای بیوشیمیایی را در قسمت‌های مختلف مغز اندازه گیری میکند. میتوان آن را به عنوان بخشی از MRI انجام داد. ۴- بیوپسی سوزنی: از این روش برای هدایت سوزن به داخل تومور استفاده می‌شود؛ تا قطعه کوچکی از تومور برای آزمایش خارج شود. ۵- آزمایش خون یا سایر آزمایش‌ها: بقیه انواع آزمایش‌ها، می‌توانند به نشان دادن میزان عملکرد اندام‌های خاص کمک کنند و تصوری از سلامت کلی بیمار ارائه دهند.

صرع صرع یک اختلال عصبی است؛  که با فعالیت غیرطبیعی مغز مشخص می‌شود و باعث بروز حملات مکرر و غیرقابل تحریک، رفتار غیرعادی، تغییر احساسات و گاهی مواقع از دست دادن هوشیاری می شود. تشنج‌ نیز یکی دیگر از علائم صرع است، که می‌تواند از دوره‌های کوتاه چند ثانیه‌ای تا دوره‌های طولانی مدت، متفاوت باشد. تقریباً در۶ مورد از ۱۰ مورد تشنج، هیچ علتی وجود ندارد و به همین دلیل به آن صرع ایدیوپاتیک می گویند. به نوعی از تشنج که با علت مشخصی ایجاد شده باشد، صرع ثانویه می‌گویند. علل شایع صرع ثانویه ۱- آسیب مغزی پس از تروما  ۲- سکته مغزی  ۳- تومور مغزی ۴- عفونت‌های مغزی ۵- اختلالات متابولیک مانند تغییرات شدید سدیم خون. معمولاً، صرع پس از وقوع دو تشنجِ غیرقابل تحریک تشخیص داده می‌شود.  تشنج‌های صرع به دو نوع  تشنج کانونی و  تشنج عمومی   طبقه بندی می‌شوند. تشنج کانونی این نوع تشنج، ناشی از فعالیت غیر طبیعی در یک قسمت از مغز است؛ که بارزترین علامت آن، از دست دادن هوشیاری است.  تشنج عمومی دراین نوع از تشنج، در اکثر مواقع هوشیاری کامل از بین می‌رود و بیشتر به شش نوع زیر تقسیم می‌شود: ۱- تشنج تونیک-کلونیک ۲- تشنج تونیک ۳- تشنج کلونیک ۴- تشنج میوکلونیک ۵- تشنج ابسنس (پنهان) ۶- تشنج آتونیک تشخیص صرع آزمایش‌های خون، تصویربرداری مغز (MRI) و نوار مغزی (EEG)، از روش‌های تشخیص بیماری صرع هستند. در صورت مشکوک بودن به عفونت، پونکسیون کمری برای معاینه CSF  نیزانجام می‌شود. در بیماران جوان، ممکن است هیچ علتی برای بروز بیماری صرع ، پیدا نشود.  درمان صرع درمان صرع در درجه اول شامل تجویز داروهای ضد تشنج است. انتخاب داروی ضد تشنج باید بر اساس نوع تشنج و مشخصات عوارض جانبی در نظر گرفته شود. پس از۲ تا ۵ سال درمان، در حدود ۷۰ درصد از کودکان و ۶۰ درصد از بزرگسالان، می‌توانند داروها را بدون عود مجدد تشنج قطع کنند. اگر بیماری مقاوم به دارو باشد، جراحی صرع تنها گزینه خواهد بود. لوبکتومی و لزیونکتومی دو نوع جراحی بیماری صرع اصلی هستند . تکنیک‌های جدیدتر درمان بیماری صرع ، شامل تحریک عصب واگوس (VNS) با کاشت جراحی یک دستگاه تحریک کننده و کاشت سیستم (VNS NeuroPace) است. صرع لوب قدامی مغز بیماری صرع می‌تواند از قسمت‌های مختلف مغز ناشی شود. اگر این بیماری از پشت مغز ناشی شود، منجر به صرع حرکتی خواهد شد. اگر از قسمت تمپورال ناشی شود، بیمار حواسش را از دست خواهد داد و بیهوش خواهد شد. زمانی که بیماری صرع از لوب قدامی ناشی شود، منجر به اختلالات شخصیتی و حس‌کردن بوی غیرحقیقی خواهد شد. درصورتی که این بیماری با دارو درمان نشود، بهترین گزینه درمانی جراحی خواهد بود. برای انجام عمل جراحی، ابتدا قسمتی از مغز که منجر به صرع شده توسط نوار مغزی تعیین می‌شود و سپس آن قسمت درآورده می‌شود.  صرع لوب تمپورال مزیال این بیماری ارتباط زیادی با صرع لوب گیجگاهی مغز دارد. در اثر ایجاد زخم در عمیق‌ترین قسمت لوب گیجگاهی مغز و کمبود نورون‌ها، صرع لوب تمپورال مزیال ایجاد می‌شود. این بیماری از قسمت میانی لوب تمپورال ناشی می‌شود و باعث از بین رفتن هوش می‌شود. این بیماری از طریق جراحی (درآوردن قسمتی از مغز که باعث تولید صرع می‌شود) درمان می‌شود. از شایع‌ترین علل صرع می‌توان به ناهنجاری‌های عروقی مغز، سندروم‌های ژنتیکی و کمبود اکسیژن در مغز اشاره کرد. علائم بیماری صرع ۱- تغییر در رفتار ۲- تغییر در احساسات ۳- اسپاسم ماهیچه ۴- تشنج تشخیص صرع لوب تمپورال مزیال MRI، توموگرافی کامپیوتری و انجام آزمایش خون، از رایج‌ترین روش‌های تشخیص این بیماری هستند. صرع لوب فرونتال صرع لوب فرونتال یک نوع بیماری است که از سندرم صرع نشأت می‌گیرد. افراد مبتلا به این بیماری از حرکات غیر طبیعی در هنگام خواب رنج می‌برند؛ که نوعی تشنج به حساب می‌آید. بیماری صرع لوب فرونتال می‌تواند در هر سنی رخ دهد؛ اما اکثراً در سنین پایین‌تر از ۲۰ سالگی دیده می‌شود. علت اصلی ایجادکننده این بیماری، عوامل ارثی است. این بیماری تحت عنوان صرع لوب فرونتال شبانه، صرع لوب پیشانی و صرع لوب فرونتال اوتوزوم نیز شناخته می‌شود.  علائم صرع لوب فرونتال در افراد مبتلا به این بیماری، هنگام خواب و یا وقتی که از خواب بیدار می‌شوند، علائم زیر مشاهده می‌شود: ۱- چرخش بدن ۲- بالا و پایین رفتن لگن ۳- حرکاتی مثل رکاب زدن ۴- ایجاد صداهایی مثل گریه، ناله وفریاد روش های تشخیص بیماری صرع لوب فرونتال اولین قدم در تشخیص این بیماری، بررسی سوابق پزشکی و معاینه کامل است. قدم بعدی، انجام نوار مغزی است؛ اما اگر در نوار مغزی نشانه‌ای وجود نداشته باشد، مانیتورینگ طولانی مدت امواج مغزی در هنگام خواب انجام می‌شود.  روش های درمان بیماری صرع لوب فرونتال یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان این نوع از بیماری، مصرف داروهای ضد تشنج مثل اکسا کاربازپین است. هم‌چنین مصرف داروهای ضد صرع مثل لوتیراستام، لاکوزامید، گاباپنتین و زونیسامید نیز بسیار مفید خواهند بود. 

نورالژی گلوسوفارنژیال این بیماری یک اختلال نادر است که به دلیل کارکرد عصب زوج نهم  مغزی  و وجود توده‌های سر و گردن ایجاد می‌شود. این بیماری معمولاً در سنین بالای ۵۰ سال رخ می‌دهد.  علائم نورالژی گلوسوفارنژیال احساس درد در هنگام صحبت کردن و غذا خوردن، از بارزترین علائم نورالژی گلوسوفارنژیال است. درمان نورالژی گلوسوفارنژیال یکی از روش‌های درمانی این بیماری، مصرف داروهایی مثل کاربامازپین است. مصرف این دارو با ۲۰۰ میلی‌گرم در روز شروع می‌شود و در هر دو روز ۲۰۰ میلی‌گرم دیگر به مقدار مصرفی این دارو اضافه می‌شود. در نهایت مقدار مصرفی این دارو به دوز ۱۲۰۰ میلی‌گرم در روز می‌رسد. اگر بیمار امکان مصرف کاربامازپین را نداشته باشد، گاباپنتین جایگزین خواهد شد. اگر مصرف دارو به درمان نورالژی گلوسوفارنژیال کمکی نکند، ترکیب درمان دارویی و درمان اینترونشنال بهترین گزینه خواهد بود.

هیدروسفالی به جمع شدن آب در داخل جمجمه، هیدروسفالی گفته می‌شود. در قسمت‌هایی از مغز که بطن نامیده می‌شوند، مایعی در جریان است؛ که به آن مایع، مایع مغزی – نخاعی می‌گویند. اگر مایع – نخاعی که در بطن‌ها جریان دارد در داخل جمجمه جمع شود، هیدروسفالی اتفاق می‌افتد.  علل هیدروسفالی شبکه‌های کوروئید ساختارهایی در مغز هستند؛ که باعث تولید مایع مغزی – نخاعی می‌شوند. بعضی مواقع این شبکه‌ها نوعی از تومور را ایجاد می‌کنند؛ که این تومور باعث می‌شود تا حجم مایع مغزی – نخاعی افزایش پیدا کند و در نتیجه افزایش حجم مایع مغزی – نخاعی، هیدروسفالی ایجاد می‌شود.  از دیگر علل هیدروسفالی می‌توان به وجود بیماری‌هایی مثل نارسایی قلبی و ایجاد لخته در عروق اشاره کرد. علائم هیدروسفالی درباره بیماری هیدروسفالی می توان گفت که در کودکان و بزرگسالان علائم یکسانی دارد. بهتر است پس از مشاهده علائم زیر زودتر به پزشک مراجعه شود.  ۱- تاری دید ۲- سردرد ۳- تهوع و استفراغ ۴- انحراف چشم‌ها به پایین ۵- دوبینی اگر هیدروسفالی زود درمان نشود، علاوه بر علائمی ذکر شد، باعث ایجاد علائم زیر نیز خواهد شد: ۱- اختلال در راه رفتن ۲- بی‌اختیاری ادراری ۳- اختلال در حافظه تشخیص هیدروسفالی اولین روش تشخیص هیدروسفالی، معاینات فیزیکی است. برجسته شدن ملاج، حرکت‌های غیر طبیعی چشم و افزایش قطر دور سر، از جمله موارد نشان‌دهنده‌ی بیماری هیدروسفالی هستند. بعد از معاینات فیزیکی، سی تی اسکن و MRI از دیگر روش‌های تشخیص این بیماری هستند. درمان هیدروسفالی بهترین و رایج‌ترین روش درمان هیدروسفالی، جراحی است. در جراحی هیدروسفالی ، لوله‌ای باریک به نام شنت مغزی را در بدن بیمار قرار می‌دهند. شنت مغزی مایع مغزی – نخاعی را از بطن‌ها خارج می‌کند و به دیگر قسمت‌های بدن می‌فرستد. اگر عامل ایجادکننده هیدروسفالی تومور باشد، پزشک متخصص هیدروسفالی ابتدا تومور را درمان می‌کند و در صورت نیاز جراحی دوم (قراردادن شنت مغزی در بدن) را انجام می‌دهد.  هیدروسفالی با فشار طبیعی هیدروسفالی با فشار طبیعی یک نوع خاصی از بیماری هیدروسفالی است. در این بیماری بطن‌های بیمار بزرگ هستند؛ اما فشار داخل مغز زیاد نیست. هیدروسفالی با فشار طبیعی معمولاً در بیمارهای سن بالا رخ می‌دهد و یک سندروم خاص است؛ که بیمار حالت دمانس دارد، نمی‌تواند به راحتی راه برود و ادرار را کنترل کند. بیماری هیدروسفالی با فشار طبیعی ، با شانت قابل درمان است و چندماه بعد از درمان، بیمار به حالت نرمال برخواهد گشت.

نوروم آکوستیک یکی از تومورهای خوش‌خیم عصب هشتم جمجمه‌ای، تومور مغزی نوروم آکوستیک (سی پی انگل) یا شوآنوم وستیبولار است. تومور نوروم آکوستیک معمولاً از سلول‌های قدامی عصب جمجمه‌ای به وجود می‌آید و فشار زیادی به اعصاب مخچه وارد می‌کند. انواع تومور نوروم آکوستیک تومور نوروم آکوستیک در انواع متناوب و ارثی رخ می‌دهد. اکثر بیماران مبتلا به نوروم آکوستیک، به نوع متناوب مبتلا هستند. سندرم ارثی نوروم آکوستیک، نوروفیبروماتوزیس نوع دوم نامیده می‌شود. ۵ درصد از بیماران مبتلا به نوروم آکوستیک، سندرم ارثی دارند. علل تومور نوروم آکوستیک علت بروز تومور نوروم آکوستیک، نامشخص است. طبق تحقیقات انجام شده، یکی از دلایل تشخیص تومور نوروم آکوستیک ، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض پارازیت تلفن همراه است. درمان نوروم آکوستیک برای درمان تومور نوروم آکوستیک، سه روش متداول وجود دارد: ۱- معاینه مستمر ۲- جراحی ۳- پرتو جراحی با توجه به وضعیت تومور، عملکرد اعصاب صورت بیمار و سلامت شنوایی، پزشک تشخیص می‌دهد که از چه نوع درمانی استفاده کند. اگر بیمار مبتلا به نوروم آکوستیک خفیف باشد، لازم است تا هرسال برای بررسی وضعیت تومور، تصویربرداری انجام شود. سپس با توجه به سایز تومور نوروم آکوستیک، نوع درمان مشخص خواهد شد. پرتوجراحی در پرتوجراحی، تومور نوروم آکوستیک را با پرتوهای همگرا با انرژی بالا هدف گذاری می‌کنند. به کمک پرتو جراحی، رشد تومور کنترل می‌شود؛ به این معنی که رشد تومور یا کاهش می‌یابد یا متوقف می‌شود. اگر این نوع از درمان طولانی شود؛ عوارض زیر را به همراه خواهد آورد: ۱- نکروز مغز (بافت مردگی مغز) ۲- آسیب به اعصاب جمجمه ۳- گلیوبلاستوم مولتی فرم یا گلیوبلاستوما جراحی تومور نوروم آکوستیک اکثر افراد مبتلا به نوروم آکوستیک، به کمک جراحی درمان می‌‎شوند. به کمک جراحی، کوچک‌ترین تومور هم مشخص می‌شود و برداشته می‌شود. نوع جراحی بستگی به مکان و هم‌ چنین اندازه تومور دارد. معمولاً به کمک جراحی، برداشتن کامل تومور امکان پذیر است. عمل جراحی تحت بیهوشی کامل انجام پذیر خواهد بود. اگر پزشک تشخیص دهد که جمجمه نیاز به باز شدن دارد، در نتیجه موی سر را می‌تراشند.  جدیداً این جراحی کمی متفاوت انجام می‌شود؛ شکافی بسیار کوچک در جمجمه و در نزدیکی گوش ایجاد می‌کنند. برای برداشتن تومور نوروم آکوستیک، باید رگ‌ها، اعصاب و تومور بیمار به کمک آندوسکوپی کاملاً ارزیابی شوند، که تومور بدون آسیب رساندن به بافت‌های دیگر برداشته شود. لنفوم‌های اعصاب مرکزی این لنفوم‌ها از مراکز لنفاوی بدن می‌آیند؛ اما در بقیه قسمت‌های بدن هم وجود دارند. این لنفوم مشخصاً در مغز قرار دارد و نسبت به گلیوما کم‌تر بدخیم‌ است. این بیماری با مصرف داروهای استروئیدی مثل کورتون و اشعه درمانی درمان می‌شود. برای تشخیص این بیماری از بیوپسی استفاده می‌شود و گاهی توسط جراح درآورده می‌شود. افراد مبتلا به این بیماری نهایتاً دو تا سه سال زنده می‌مانند.

فشار خوش‌خیم بالای مغز بیماری فشار خوش‌خیم بالای مغز زمانی اتفاق می‌افتد که فشار داخل مغز بدون بزرگ‌شدن دهلیزها، زیاد شود. این بیماری معمولاً در خانم‌های میانسال و کمی چاق رخ می‌دهد؛ که اگر با استنوز سینوس ترانسورس همزمان باشد، می‌توان آن را استنت کرد. برای درمان این بیماری، اگر فرد استنوز سینوس ترانسورس قابل استنت شدن نداشته باشد، می‌توان از شانت استفاده کرد.  تشخیص فشار خوش‌خیم بالای مغز درباره فشار خوش‌خیم بالای مغز پزشک, پس از معاینات بالینی که شامل معاینات عصبی می‌شود, فرایندهای زیر را انجام خواهد داد: ۱- بررسی فشار نخاع ۲- سی تی اسکن 3- اِم آرآی درمان فشار خوش‌خیم بالای مغز  داروهای مخصوص کم کردن تولید آب مغز, معمولا فقط به طور کوتاه مدت به بیمار کمک می کنند. اگر بیمار مقاوم به دارو بود،بیمار نیاز به شانت دارد. اگر فشار خون بالای درون جمجمه‌ای به دلیل داشتن تومور باشد، تومور به کمک عمل جراحی برداشته می شود. در موارد نادر که تومور قابل حذف نباشد و در بطن سوم قرار داشته باشد می تواند با یک روش جراحی مخصوص به نام ETV استفاده کرد. 

آپوپلکسی هیپوفیز اگر بافت مغزی غده هیپوفیز دچار سکته یا خونریزی شود، آپوپلکسی هیپوفیز یا خونریزی غده هیپوفیز رخ خواهد داد. آپوپلکسی هیپوفیز، باعث می‌شود غده هیپوفیز, به دلیل تورم, بسیار بزرگ شود و به نواحی اطراف فشار وارد کند. درباره  آپوپلکسی هیپوفیز  می توان گفت که معمولاً زمانی رخ می‌دهد که یک تومور در غده هیپوفیز وجود داشته باشد. این بیماری هیچ‌گونه منشأ ارثی ندارد. آپوپلکسی می تواند باعث کوری, کمبود حرکت چشم, سردرد, تهوع, کمبود هورمون کورتیزول و مرگ شود و یک بیماری اورژانسی است که نیاز به جراحی اورژانس دارد. علل آپوپلکسی هیپوفیز رایج‌ترین علت این بیماری، خونریزی توموری است که داخل غده هیپوفیز قرار دارد. از دیگر علت‌های ایجادکننده آپوپلکسی هیپوفیز، می‌توان به  فشار خون بالا,  سابقه رادیوتراپی غده هیپوفیز,  افت ناگهانی فشار خون و  استفاده از داروهای رقیق کننده خون, اشاره کرد.   تشخیص آپوپلکسی هیپوفیز در ابتدا برای تشخیص بیماری آپوپلکسی هیپوفیز، معاینات فیزیکی و عصبی انجام می‌شود. سپس سوالاتی راجع به سوابق پزشکی بیمار و داروهایی که مصرف می‌کند پرسیده می‌شود. بهترین روش و قطعی‌ترین روش درمان این بیماری، انجام CT و MRI از مغز است. آزمایش‌هایی مثل آزمایش خون و آزمایش کامل هورمون‌های هیپوفیز نیز از دیگر روش‌های تشخیص هستند.  درمان آپوپلکسی هیپوفیز بهترین روش‌های درمان این بیماری، شامل سه مورد زیر می‌شود. ۱- مراقبت دقیق از سطح الکترولیت (املاح بدن) و سطح مایع بدن بیمار ۲- تزریق دوز بالایی از کورتیکو استروئید ۳-  جراحی آپوپلکسی هیپوفیز اگر خونریزی غده هیپوفیز زیاد نباشد، دو روش اول بیشترین کارایی را خواهند داشت. اما اگر میزان خونریزی غده هیپوفیز زیاد باشد، بهترین روش درمان جراحی است. بهترین روش جراحی این بیماری، جراحی نوروآندوسکوپی از طریق بینی است. در این روش، لوله‌ای نازک و منعطف به نام نوروآندوسکوپ را از طریق ایجاد سوراخی در انتهای حفره بینی که تقریباً قطری برابر با پنج میلی‌متر دارد، به درون مغز هدایت می‌کنند. جراحی نوروآندوسکوپی به دلیل اینکه برش‌های کوچکی در قائده جمجمه ایجاد می‌کند، بهترین روش جراحی است؛ زیرا پس از این عمل، مدت زمان بستری شدن بیمار بسیار کم خواهد بود.

هیپوفیزیت لنفوسیتی هیپوفیزیت یک بیماری کمیاب است؛ که باعث التهاب مهم‌ترین غده تولیدکننده هورمون در مغز، یعنی هیپوفیز می‌شود. هیپوفیزیت لنفوسیتی شایع‌ترین نوع بیماری هیپوفیزیت است. زمانی که غده هیپوفیز توسط سلول‌هایی مثل لنفوسیت، پلاسما، هیستوسیت و غیره مورد حمله قرار بگیرد، بیماری هیپوفیزیت ایجاد می‌شود. معمولاً اختلال عملکرد خود ایمنی، باعث حمله سلول‌ها به غده هیپوفیز می‌شود. علائم هیپوفیزیت لنفوسیتی خستگی، سردرد، اختلال در عملکرد هیپوفیز و اختلال در بینایی، از علائم رایج هیپوفیزیت لنفوسیتی هستند.  تشخیص هیپوفیزیت لنفوسیتی پزشک پس از بررسی علائم، در صورتی که به هیپوفیزیت لنفوسیتی شک کند، انجام آزمایش و MRI را تجویز می‌کند. اگر با این دو روش تشخیص کامل بیماری امکان‌پذیر نباشد، نمونه برداری انجام خواهد شد. درمان هیپوفیزیت لنفوسیتی یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان، مصرف داروهایی مثل استروئید و کورتیکواستروئید در دوزهای بالا است. اگر بیمار مقاوم به دارو باشد، تابش کانون التهابی به عنوان درمان بعدی بیماری در نظر گرفته می‌شود.  

پلاسماسیتوما پلاسماسیتوما یک توده ملانوم است و در جایی از قسمت مرکزی اعصاب، مغز  و نخاع قرار دارد. از آنجایی که ریشه پلاسماسیتوما از مایلوم می‌آید، بعد از جراحی تومور پلاسماسیتوما ، باید تحت درمان متخصص سرطان قرار بگیرد تا مایلوم در قسمت‌های دیگر بدن ایجاد نشود.  خدمات تشخیص و درمان پلاسماسیتوما در کلینیک جامع مغز و اعصاب مرتضوی توسط بهترین پزشکان متخصص این حوزه ارائه می شود.

تومورهای قاعده جمجمه به تومورهایی که در بافت استخوانی جمجمه (قسمت پوشاننده مغز) رشد می‌کنند، تومورهای قاعده جمجمه می‌گویند. این تومورها زیر مجموعه‌ای از تومورهای مغزی هستند و می‌توانند خوش خیم و یا بدخیم باشند. عموماً تومورهای خوش خیم ابعاد کوچکی دارند، اما می‌توانند به اندازه ای رشد کنند که باعث بروز علائم در فرد شوند. این تومورها در ناحیه خاصی از مغز دیده می‌شوند. قاعده جمجمه سه بخش اصلی دارد: حفره جمجمه بالایی، حفره جمجمه میانی و حفره جمجمه پشتی. این تومورها همچون سایر بیماری‌های مغز و اعصاب، بر اساس نوع تومور و محل بروز آن در قاعده جمجمه، دسته بندی می‌شوند. خدمات تشخیص و درمان تومورهای قاعده جمجمه در کلینیک جامع مغز و اعصاب مرتضوی ارائه می شود. بخش‌های قاعده جمجمه حفره جمجمه بالایی این بخش در بردارنده حدقه و کاسه چشم و سینوس‌ها است. تومورهای قاعده جمجمه ای که در این محل شکل می گیرند شامل نوروبلاستومای بویایی، سرطان سینوس پارانازال و مننژیوما هستند. حفره جمجمه میانی این بخش دربردارنده غده هیپوفیز در زین ترکی (سلا تورسیکا) است. تومورهای این بخش شامل تومور کرانیوفانژیوما، آدنوم هیپوفیز و کیست رتکه می‌شود.  حفره جمجمه پشتی این قسمت، بخش پشتی مغز است و تومورهای این ناحیه شامل مننژیوما، آکوستیک نوروما، کوندروسارکوما، کوردوما و تومورهای اپیدرمویدی می‌شود. انواع تومورهای قاعده جمجمه تومور عصب شنوایی کندروما تومور کندروسارکوم تومور استخوان همانژیوپری سایتوما مننژیوما تومورهای متاستازی مغز آنژوفیبرومای نازوفارینکس نوروفیبروما سرطان حفره مخاطی بینی اوستئوما سرطان سینوس‌ها ضایعات اپکس پتروس