سیرنگومیلیا یا سیرینکس
ایجاد کیست در نخاع، یک اختلال نادری است؛ که تحت عنوان بیماری سیرنگومیلیا شناخته میشود. در اثر وارد شدن مایع مغزی نخاعی به داخل کیست، این کیست بزرگ میشود، بخشی از نخاع را به بیرون فشار میدهد و نخاع را دچار آسیب میکند. این بیماری در بعضی از بیماران هیچ علائمی ندارد، اما در برخی دیگر علائم به شدت خود را نشان میدهند. اگر فردی مبتلا به سیرنگومیلیا باشد، باید از بلند کردن اجسام سنگین و زور زدن، جلوگیری کند.
علائم سیرنگومیلیا
از علائم این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- اختلال در احساس سرما و درد
۲- اسکولیوز (انحنای غیرعادی در ستون فقرات)
۳- اختلالات حرکتی
۴- درد مزمن
۵- احساس ضعف در دستها و پاها
۶- خشکی کمر، گردن، بازو، پا و شانهها
۷- سردرد
۸- بیحسی
۹- اختلال در تعادل
۱۰- از دست دادن کنترل روده و مثانه
علل سیرنگومیلیا
علت اصلی ایجاد بیماری سیرنگومیلیا هنوز مشخص نیست؛ اما زمانی که مایع مغزی نخاعی داخل نخاع جمع شود، کیست پر از مایع را تشکیل میدهد.
یک سری بیماری هستند که باعث ایجاد سیرنگومیلیا میشوند؛ که عبارتاند از:
۱- ناهنجاری کیاری: بدشکلی کیاری زمانی اتفاق میافتد که بافت مغز بیرون بزند و وارد کانال نخاعی شود.
۲- تومور نخاعی
۳- آسیب نخاعی
۴- مننژیت
تشخیص سیرنگومیلیا
MRI و توموگرافی رایانهای، از بهترین روشهای تشخیص بیماری سیرنگومیلیا است.
درمان سیرنگومیلیا
اگر بیماری سیرنگومیلیا شدید باشد، تنها روش درمان عمل جراحی است. هدف از جراحی سیرنگومیلیا، برداشتن فشار کیست از روی نخاع است؛ تا جریان مایع مغزی نخاعی به حالت طبیعی برگردد. با توجه به این موضوع که کیست چگونه ایجاد شده است، نوع جراحی متفاوت خواهد بود. مراقبتهای پس از جراحی، در این بیماری بسیار مهم است؛ زیرا احتمال تشکیل مجدد کیست در بیماران بسیار زیاد است.
روشهای جراحی سیرنگومیلیا
انواع روشهای جراحی سیرنگومیلیا عبارتاند از:
۱- تخلیه کیست
۲- برداشتن مانع
۳- اصلاح ناهنجاری
۴- درمان بدشکلی کیاری
تخلیه کیست
در این روش، شانت (یک نوع دستگاه تخلیه) را وارد کیست میکنند. شانت از یک لوله نرم ساخته شده است؛ که جریان مایع مغزی نخاعی داخل کیست را به سمت مناسب هدایت میکند. یک سر این لوله را در کیست قرار میدهند و سر دیگر را در یک بخش دیگر از بدن مثل شکم یا کمر قرار میدهند.
برداشتن مانع
در این روش مانعی که سد جریان مایع مغزی نخاعی شده باشد، برداشته میشود؛ تا مایع مغزی نخاعی در مسیر درست جریان پیدا کند و مایع داخل کیست تخلیه شود.
اصلاح ناهنجاری
زمانی که یک ناهنجاری مثل طناب نخاعی، جریان مایع مغزی نخاعی را مختل کرده باشد، توسط این نوع از جراحی اصلاح میشود؛ تا جریان مایع مغزی نخاعی به حالت اولیه برگردد و مایع از داخل کیست خارج شود.
درمان بدشکلی کیاری
اگر پزشک متوجه شود که بدشکلی کیاری عامل ایجادکننده سیرنگومیلیا است، جراحی درمان بدشکلی کیاری انجام میشود؛ تا دهانه قاعده جمجمه بزرگ شود و پوشش مغز (سخت شامه) گسترش پیدا کند. پس از انجام این عمل، فشار بر روی مغز و نخاع کاهش پیدا میکند.
مراقبتهای پس از جراحی
مراقبتهای پس از جراحی سیرنگومیلیا شامل انجام معاینات منظم، انجام اِم آر آی دورهای و ورزش درمانی است.